زینب نوروزی - عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند
فاطمه نظری - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند

صمد بهرنگی، از نویسندگان داستان های کودک پیش از انقلاب است که از آثار او می توان ماهی سیاه کوچولو، یک هلو و هزار هلو، الدوزو کلاغ ها، الدوز و عروسک سخنگو، کورا وغلو کچل حمزه، 24 ساعت در خواب و بیداری، پسرک لبو فروش، افسانه های محبت و تلخون را نام برد.جامعه شناسی ادبیات که در کشور ما، هنوز چندان شناخته شده نیست ، بررسی متون ادبی از دیدگاه جامعه شناختی است. جنسیت به عنوان یکی از مقوله های جامعه شناسی، در قصه های کودکان، موضوع بحث این مقاله است . تربیت کودکان به عنوان نسل آینده ی جامعه، به معنای سمت و سو دادن فردای آن جامعه است . کودک از طریق مطالعه ی کتاب های داستانی، دامنه ی لغات خود را گسترش میدهد و روابط اجتماعی را فرا می گیرد . بنابراین نحوه ی معرفی نقش های زن و مرد در این کتاب ها، از اهمیت خاصی برخوردار است ؛برای اینکه کودک از طریق مطالعه ی این کتاب ها تفا وت اعمال مربوط به جنس خود را می آموزد و نحوه ی رفتار در بزرگسالی را تمرین می کند . در این مقاله، سعی شده است به مقوله ی جنسیت در آثار داستانی صمد بهرنگی پردا خته شود. شخصیت های داستانهای او از کدام جنس اند و ویژگیهای هر کدام چگونه است ؟ مقاله ی حاضر سعی دارد تا روشن سازد صمد بهررنگی در آثار داستانی اش ، چه الگوهایی از نقش های زنان و مردان در جامعه ی خود ارائه داده و به نحوه ی معرفی وتأثیراتی را که بر زندگی آینده ی کودکان دارد، تحلیل کند.

جامعه شناسی ادبیات، جنسیت،داستان های کودک، صمد بهرنگی