مهدی ولی زاده - کارشناس ارشد سازه های آبی دانشگاه شیراز
علیرضا کشاورزی - دانشیار بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
محمود جوان - دانشیار بخش مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

یکی از روش های معمول کنترل فرسایش کناری رودخانه ها استفاده از آب شکن می باشد که در صورت طراحی صحیح و اجرای دستورالعمل های فنی در زمان ساخت علاوه بر کنترل فرسایش کناری رودخانه ها منجر به احیای اراضی با ارزش حاشیه رودخانه ها می گردد. از نکات بسیار مهم برای طراحی این سازه اطلاع از عملکرد این سازه زمانی که در رودخانه سیلابی جاریست می باشد. تحقیق حاضر در یک فلوم آزمایشگاهی به طول 15 متر و عرض 0/7 متر و عمق 0/6 متر انجام شده، و نیز بصورت کانال مرکب تغییر داده شده است. از آب شکن های صلب، از جنس فلز استفاده شده است. تعداد آب شکن ها 3 عدد، که از لحاط مشخصات هندسی شبیه بهم می باشند و با نسبت فاصله به طولهای 2،3و 4 و در شرایط آشفته و زیر بحرانی با بستر متحرک مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته است. زاویه قرار گیری آب شکن ها نسبت به دیواره کانال 70 و 110 درجه انتخاب گردیده است و در این تحقیق سرعت در نقاط مختلف ( بطور متوسط 500 نقطه برای هر آزمایش) توسط سرعت سنج سه بعدی ADV اندازه گیری و سپس ساختار جریان در بین آب شکن ها در حالت مستغرق رسم گردید. با رسم ساختار جریان دید بهتری از عملکرد سازه در حالت استغراق حاصل گردید. نتایج نشان داد که در حالت مستغرق ساختار جریان در محدوده ی بین آب شکن ها متفاوت از حالت غیرمستغرق است.

آب شکن ، آب شستگی ، سیلاب ، ساختار جریان ، سرعت سنج (ADV)