نیره جنگی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی
هانیه اسدپور فعال مشهد - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی

تحلیل گفتمان انتقادی «discourse analysis) که در زبان فارسی به «سخن کاوی» و «تحلیل کلام» و «تحلیل گفتار» نیز ترجمه شده است از گرایشات بین رشته ای در زبانشناسی است که به چگونگی استفاده از ابزار زبان نظر دارد و درپی توضیح و تبیین ایدئولوژیها و اندیشه های نهفته درچارچوب متن است .این رویکرد از این جهت حائز اهمیت است که برخلاف سایر رویکردهای نقادانه چون: ساختارگرایی؛ فرمالیسم؛ هرمنوتیک به هردوجنبه ی صورت و معنای متن توجه دارد و عوامل برون متنی (بافت موقعیتی؛ شرایط اجتماعی؛فرهنگی و ...)را درحوزه تحلیلی خود بررسی می کند. از این رو رویکردی جامع درحوزه تحلیل متن به شمار می رود. این مقاله با بهره گیری از تحلیل گفتمان درصدد یافتن نگرش بیهقی نسبت به قدرت حاکم (سلطان مسعود غزنوی) درپردازش تاریخ بیهقی می باشد.

ادبیات انتقادی،تحلیل گفتمان، تاریخ بیهقی، سلطان مسعود غزنوی