رضا ایمان خواه - دکترا روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زابل
نازنین پودینه - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زابل
حجت رنجبر نوری - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زابل

اعتیاد "خودپنداره" بخش شناختی "خود" می باشد و آموختنی است که در نتیجه تجارب فرد حاصل می شود. اما عزت نفس ارزشیابی عاطفی نسبت به "خود" است که معمولا بر اساس ویژگی های مثبت یا منفی فرد سنجیده می شود. هر چند که انحرافات اجتماعی، معلول مجموعه ای از عوامل فردی،اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... هستند، اما برداشت منفی از "خود" عدم اعتماد به نفس و خودپنداره ضعیف می تواند عامل موثری در گرایش فرد به انحرافات اجتماعی از جمله اعتیاد باشد. اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر دارای عوامل زمینه ساز متعددی در حیطه های نگرش، محیط و جامعه می باشد. از سوی دیگر، تحقیقات قبل نشان داده است اعتیاد موجب بروز دگرگونی در ادراک مسائل اجتماعی و نوع نگرش در افراد مبتلا به این معضل می شود. خودپنداره فرد برای متخصصان بهداشت روانی از اهمیت خاصی برخوردار است و می توان بیان کرد که اگر تصور از خود مثبت باشد فرد دارای سلامت روان است. شناخت عوامل موثر بر سلامت روانشناختی و جسمانی افراد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه ی خودپنداره مثبت با گرایش به مصرف مواد مخدر در افراد معتاد شهر زابل انجام شد. این پژوهش از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل افراد تحت پوشش مراکز ترک اعتیاد شهر زابل بود که با روش نمونه گیری در دسترس( تعداد ۳۰۰نفر) انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از پرسشنامه غربالگری مواد و خودپنداره استفاده شد. داده ها از طریق روش محاسبه ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون تحلیل شدند. همچنین سطح معنی داری ۰/۰۰۱ در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بین سوء مصرف مواد مخدر با خودپنداره مثبت در سطح معنی داری ۰/۰۵، همبستگی منفی معنی داری(۰/۵۳۵-) وجود دارد. یعنی بین مصرف مواد اعتیادآور و خودپنداره مثبت، رابطه منفی معنی داری وجود دارد. یعنی با افزایش مصرف مواد مخدر خودپنداره مثبت فرد کاهش می یابد و با کاهش میزان مصرف مواد مخدر خودپنداره افراد افزایش می یابد. در پایان پیشنهاد می شود روانشناسان و مشاورین شاغل در این مراکز بهتر است، برنامه های آموزشی، مشاوره ها و فنون درمانی و اصلاحی خود را با مد نظر قرار دادن چنین ویژگی هایی پایه ریزی نمایند.

مواد مخدر، اعتیاد، خودپنداره مثبت