فروغ محمدی راوری - دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شناسی محیطی دانشگاه یزد، یزد، ایران
احمد مزیدی - دانشیار اقلیم شناسی گروه جغرافیا دانشگاه یزد، یزد، ایران
زهرا بهزادی شهربابک - دانشجوی کارشناسی ارشد مخاطرات محیطی دانشگاه یزد، یزد، ایران

پدیده جزیره حرارتی شهری، از معمول ترین پدیده های شهری است که طی آن برخی از نقاط شهری به خصوص مرکز شهرها چند درجه از مناطق اطرافشان گرم تر می شوند. هدف این پژوهش، ارزیابی روند تغییرات دما، تغییرات جزیره حرارتی و پوشش گیاهی دوره گرم سال در شهر یزد می­ باشد. برای بررسی روند تغییرات دمای ماه های گرم سال، از اطلاعات دمایی ایستگاه یزد و آزمون من-کندال استفاده شد. به منظور تعیین جزیره گرمایی شهر یزد در ماه های گرم سال، از تصاویر ماهواره ای لندست ۴-۸ در محدوده زمانی۳۳ ساله(۲۰۲۰-۱۹۸۷) که شامل چهار دوره با فاصله زمانی ۱۱ ساله است (میانگین ماه ­های تیر، مرداد و شهریور سال­ های ۱۹۸۷، ۱۹۹۸، ۲۰۰۹ و ۲۰۲۰) استفاده شد. نتایج حاصل از تصاویر ماهواره ­ای نشان داد که در طی دوره آماری هر چه به سال های جاری نزدیک تر شویم از میزان پوشش گیاهی و زمین های بایر کاسته شده و در عوض به وسعت ناحیه ی شهری افزوده شده است. نقشه های LST نیز نشان از دماهای بالای ۵۰ درجه سانتی­گراد به ­صورت خوشه ­های داغ در قسمت های غرب و جنوب­ غرب شهر یزد بوده که در دهه های اخیر ایجاد و تقویت شده ­اند. آزمون من-کندال و شیب سنس نیز حاکی از روند صعودی معنی دار در سطح اطمینان ۹۹ درصد به خصوص در سال های اخیر است. میزان این افزایش دما دریک دوره ۴۵ ساله حدود ۲.۳ درجه سانتی گراد بوده ­است که این شرایط می­ تواند در پیوند احتمالی با پدیده روند افزایش جمعیت شهری طی دهه های اخیر و به دنبال آن افزایش سازه های شهری(مسکونی، تجاری) و پدیده جزیره حرارتی مرتبط ­باشد.

جزیره حرارتی, دمای سطح زمین, تغییرات کاربری, NDVI, شهر یزد