علی اکبر نظری سامانی - دانشیار، احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مسلم برجی - دانشجو دکترای، احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مهسا عبدالشاه نژاد - دکتری، احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

اکوسیستم های بیابانی با تغییرات مکانی و زمانی زیاد در بارندگی و پوشش گیاهی شناخته می شوند. بطور معمول بیابانها دارای پوشش گیاهی مقاوم در برابر تنش های محیطی هستند. اما این اصل همیشه صادق نیست . شناخت آسیب پذیری پوشش گیاهی در مناطق بیابانی ، به دلیل سهم بالا در تولید گردغبار برای مناطق صنعتی و مسکونی ، از اهمیت بسیار بالای برخوردار است . لذا، دراین تحقیق شاخص احتمال آسیب پذیری پوشش گیاهی (PVVI) اراضی بیابانی اطراف تالابهای صالحیه و یعقوبآباد ، به عنوان یکی از مراکز مهم تولید گرد غبار استآنهای البرز، قزوین و تهران مورد بررسی قرار گرفته است . این آسیب پذیری در ارتباط با مقادیر مختلف فرسایش پذیری بادی ارزیابی شده است . نتایج نشان داد که بیش تر از ۷۰ درصد منطقه دارای فرسایش پذیری زیادو خیلی زیاد است . هم چنین ، در کل کلاسهای فرسایش پذیری ، میزان PVVI خیلی زیاد بیش تر از سایر طبقات آن است . اما برخلاف انتظار، در کلاس فرسایش پذیری خیلی زیاد مناطقی وجود دارد (۹۶/۱۷ درصد مساحت این طبقه ) که دارای PVVI خیلی کم هستند. در حالی که برای سایر طبقات فرسایش پذیری ، کلاس PVVI "خیلی کم " دارای مساحت کم تری بوده است . این نشانگر این موضوع است که با عبور از آستانه های فرسایش پذیری خاک، درصد بیش تری از گونه های گیاهی به تطابق با محیط فرسایش پذیر می رسند. شناخت این مناطق و گونه های گیاهی موجود در آن گام بسیار اساسی در کنترل این منابع مهم تولید گرد غبار است . نتایج این تحقیق می تواند مهم ترین قدم برای مبارزه بیولوژیک با پدیده گردغبار در استآنهای قزوین ، البرزو تهران باشد.

فرسایش بادی ، گرد و غبار، پوشش گیاهی ، آسیب پذیری ، تالاب