محمد نادی - دانشآموخته کارشناسی ارشد مدیریت و کنترل بیابان، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.
سعیده کلانتری - استادیار گروه مدیریت مناطق بیابانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.

بخش وسیعی از ایران در مناطق خشک و بیابانی در معرض هجوم ماسه های روان قرار دارند. یکی از روشهای تثبیت ماسه های روان، استفاده از مالچ های نفتی است که چندین دهه است که در داخل کشور در مناطق مختلف بیابانی کشور مورداستفاده قرار می گیرد. مالچ های نفتی به مواد یا فرآوردههای سنگین نفتی اطلاق می شود که به منظور جلوگیری از فرسایش خاک، تثبیت شن های روان و بهبود وضعیت پوشش گیاهی مورداستفاده قرار می گیرند. تحقیقات متعددی دررابطه با نحوه اثرگذاری مالچ های نفتی در تثبیت ماسه های روان و بهبود وضعیت پوشش گیاهی و خاک مناطق خشک انجامشده است اما اخیرا موضوع و مسئله پیامدهای زیست محیطی مالچ ها نیز موردتوجه قرارگرفته است . در این تحقیق ، به منظور جمع آوری اطلاعات دررابطه با مالچ های نفتی و نقش آنها در تثبیت ماسه های روان و احیای مناطق بیابانی از مطالعات کتابخآنهای و مرور منابع استفاده شد. بدین منظور در این تحقیق ، کارکرد این نوع پوشش حفاظتی تشریح شده است و درنهایت با استناد به گزارشها و مطالعات مختلف ، جمع بندی های لازم صورت گرفته است . در مناطقی که شرایط اقلیمی ، ژئو مورفولوژی و محیطی جهت استفاده از روشهای دیگر مساعد نیست و ماسه های روان خسارت زیادی وارد می کنند و هم چنین ا مکان اجرای پروژههای بیولوژیکی و مکانیکی وجود ندارد، نیاز هست که از مالچ نفتی به منظور تثبیت ماسه ها و پایداری اراضی استفاده کرد وگرنه خسارات بیش تری به محیط زیست وارد می شود.

احیای پوشش گیاهی ، تثبیت خاک، ماسه های روان، مالچ نفتی ، مناطق بیابانی