حسام احمدی بیرگانی - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
پریسا رون - دانشآموخته گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
آرمین سروشیان - استاد گروه مهندسی شیمی و محیطزیست، دانشکده علوم هیدرولوژی و جو، دانشگاه آریزونا، آریزونا، آمریکا

خشکاندن دریاچه ارومیه و تشکیل مناطق مستعد احتمالی به فرآیندهای فرسایش بادی و رخدادهای گرد و غبار می تواند باعث گسیل ذرات معلقی شود که بر شیمی جو و ترکیبات آب باران این حوزه آبریز تاثیرگذار باشد. ازاین رو، جهت بررسی محدوده تحت تاثیر دریاچه ارومیه بر مناطق اطراف، از روش پالایش زیر ابر به کمک رسوبتر از ۱۳ ایستگاه اطراف دریاچه ارومیه شامل ایستگاههای ارومیه ، بردهسور و گلمانخانه در غرب دریاچه ، باری ، چوپانلوی سلماس و خوی در شمال دریاچه ، آق گنبد، ایلخچی و تبریز در شرق دریاچه ، آغداش، میاندوآب و کشاورز در جنوب و جزیره اشک در مرکز دریاچه ارومیه در جهت ها و فاصله های مختلف از حوضه آبریز دریاچه ارومیه استفاده گردید. نتایج نشان داد که عناصر سدیم (Na)، منیزیم (Mg)، کلسیم (Ca) و پتاسیم (K) با منشا انتشار یکسان این عناصر بیش ترین پراکنش را در محدوده حوضه آبریز دریاچه ارومیه در اولین حلقه شعاعی (حداقل فاصله از بستر دریاچه ارومیه ) و بیش تر در جهت های جغرافیایی غرب و شمال دریاچه ارومیه دارا می باشند. به طورکلی نتایج حاکی از آن است که تاکنون دریاچه ارومیه به عنوان منبع رخدادهای گرد و غبار در منطقه نقش قابل توجهی را ایفا نکرده است و دیگر فرآیندهای بیابانزایی مانند مدیریت اشتباه منابع آب بسیار در حال تشدید می باشند.

ذرات گرد و غبار؛ ذرات معلق جو، پالایش زیر ابر، رسوبتر، دریاچه ارومیه