محمد رسولی - استادیار گروه اصلاح نباتات، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
فریبرز اینانلو مرانلو - گروه اصلاح نباتات،واحد تاکستان،دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان،ایران

به منظور ارزیابی پایداری عملکرد اکوتیپ های عدس در استان قزوین، آزمایشی در قالب طرح بلوک های تصادفی در شش تاریخ کاشت با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات حفاظت خاک و آب دانشگاه تهران در اراضی دیم کوهین به اجرا در آمد نتایج تجزیه واریانس مرکب اختلاف معنی داری بین محیط ها، ژنوتیپ ها و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط نشان داد. نتایج تجزیه آمارههای پارامتری نشان داد که در روش ابرهارت و راسل ژنوتیپ سبز پردیس با بیشترین عملکرد و شیب خط دارای سازگاری خاص به کشت پائیزه و ژنوتیپ FILIP ۲۰۰۴-۳۱L با شیب خط نزدیک به یک، ژنوتیپ مطلوب بودند. بر اساس اکوالانس ریک و واریانس پایداری شوکلا، ژنوتیپ FILIP ۲۰۰۴-۳۱L پایدارترین و سبز پردیس ناپایدارترین ژنوتیپ بوددند. برطبق پارامترهای پلیستد پیتر سونθᵢ ژنوتیپ های۷،۱۴،۵و ۶ با داشتن کمترین میزان θᵢپایدارترند و ازنظر پارامتر پلیستد θ₍ᵢ₎ و ژنوتیپ های ۷،۱۴، ۵ و ۶ با داشتن بیشترین میزان واریانس GE پایدارترند. همچنین ازنظر پارامتر فرانسیس و کاننبرگ CVi ژنوتیپ هایی با مقدار پایین ضریب تغییرات واریانس محیطی (EV) و متوسط عملکرد بالا مطلوبترین به نظر می‎رسند. ژنوتیپ های ۴،۱ و۸ پایدارترند. در مجموع ژنوتیپ ۷ با داشتن انحراف رگرسیون پایین bi=۱.۰۴، اکوالانس ریک (Wi۲)، و اریانس محیطی رومرو، پلستید پیترسونθᵢ پایین و عملکرد مطلوب نسبی به عنوان ژنوتیپ پایدار محسوب می گردد.

اکوتیپ, پایداری عملکرد, عدس