علی رحمانی فرد سبزواری - دانشیار جامعه المصطفی
سید رضا جباری - سطح چهار حوزه علمیه قم، دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، قم

امروزه به لحاظ پیشرفت دانش‎پزشکی و تقاضای بسیار برای استفاده انواع باروری‎های پزشکی به جهت بچه دا رشدن، معاملات مرتبط با باروری‎های پزشکی رونق شتابنده‎ای یافته و این در حالی‎است که فقها در این باره نظرات گوناگونی بیان کرده اند که با توجه به پیروی عموم مردم از احکام اسلامی، لزوم استخراج حکم شرعی مسایل مربوط را می‎طلبد. این‎پژوهش به دنبال بررسی همه‎جانبه استدلال‎فقهی این موضوع از منظر فقه پویای امامیه می‎باشد و احکام مختلف تکلیفی و وضعی مرتبط با این موضوع همچون خریدوفروش اسپرم، تخمک، جنین و رحیم را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده است که خریدوفروش تخمک جایز، ولی در مورد اسپرم اشکالات متعددی وجود دارد، و بهترین راه اخذ پول در مقابل رفع‎ید از حق اختصاص نسبت به اسپرم می‎باشد. همچنین نسبت به تلقیح مصنوعی جنین دارای دو مبنای جواز و حرمت است؛ اما معامله جنین تحت عنوان بیع امکان پذیر نیست، ولی می‎توان از طریق معاملات دیگر مثل هبه، صلح و وکالت، یا از روش هایی مثل اعراض، اذن، یا قرارداد خصوصی به رحیم منتقل کرد. در مورد اجاره ‎رحیم نظر موافقان، جواز آن بشرط پرهیز از مقدمات و مستلزمات حرام، و نظر مخالفان حرمت اجاره است.

معاملات, اسپرم, تخمک, تلقیحمصنوعی, رحیمجایگزین