مرضیه شالیکاری - دانشکده روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری
بهرام میرزائیان - استادیارگروه روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، مازندران، ایران
قدرت الله عباسی - گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، مازندران، ایران

مقدمه: سرطان پستان شایع ترین تشخیص سرطان در بین زنان در سراسر جهان است. تشخیص سرطان پستان می تواند یک تجربه تغییر دهنده زندگی و استرس زا باشد که می تواند منجر به شرایط سلامت روان مزمن مانند اختلال استرس پس از سانحه و ترس از عود سرطان شود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر درمان مواجهه سازی نوشتاری وکاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر نشانگان استرس پس از سانحه و ترس از عود در زنان مبتلا به سرطان پستان انجام شد. روش کار:  در قالب یک طرح  آزمایشی چند گروهی با پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل و پیگیری از بین زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به مرکز پزشکی و پرتو درمانی شهید رجایی بابلسر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس ۶۰  نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و یک گروه کنترل گمارش شدند. گروه­­های مواجهه سازی نوشتاری در ۵ جلسه و گروه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در ۸ جلسه مداخله های مربوط به گروه خود را دریافت کردند. شرکت کنندگان سه گروه چک لیست PCL-۵ و مقیاس ترس از عود سرطان (FCRI) در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه را تکمیل کردند. یافته های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته  در نرم افزار SPSS۲۶ مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: هر دو گروه مواجهه سازی نوشتاری و کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی تاثیرات معناداری بر کاهش نشانگان PTSD در بیماران مبتلا به سرطان پستان داشتند. با این حال، در مقایسه با MBSR، گروه مواجهه سازی نوشتاری بهبود قابل توجهی را در PTSD طی پنج هفته نشان دادند. افزون بر این، تفاوت معناداری بین گروه های مواجهه سازی نوشتاری و MBSR در ترس از عود  در مراحل پس آزمون و پیگیری مشاهده نشد. نتیجه گیری: مداخله های مواجهه سازی نوشتاری و MBSR  از اثربخشی قابل توجهی در جهت کاهش نشانگان PTSD و ترس از عود در بیماران مبتلا به سرطان پستان در ایران برخوردار هستند.  با این وجود که تاثیر درمان مواجهه سازی نوشتاری بر کاهش نشانگان PTSD بیشتر از MBSR است.. ازاین رو متخصصین، پژوهشگران و درمان گران این حوزه می توانند از این مداخله ها به عنوان گزینه های موثر درمانی جهت بهبود کارکردهای روان شناختی بیماران مبتلا به سرطان پستان در کنار درمان های پزشکی آنها استفاده کنند.

Breast Cancer, Written Exposure Therapy (WET), Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) therapy, PTSD, FCR, واژگان کلیدی: درمان مواجهه سازی نوشتاری, درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی, نشانگان استرس پس از سانحه, ترس از عود, سرطان پستان