فرهاد محمدی - گروه زبان و ادبیات کردی ، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران،

فرایند ساختی زایایی در دو زبان فارسی و کردی وجود دارد که از طریق آن برخی از ساخت های نحوی می توانند از بیان ساده، بدون تغییر در اصل معنا، تبدیل به بیان موکد شوند. این فرایند را که اثبات یک موضوع از طریق نفی حالت های غیر آن است، می توان «منفی سازی اثبات گرایانه» نامید. «جمله بیان مفهوم الزام»، «جمله بیان شمول» و «جمله خبری مثبت در زمان حال» از جمله مواردی هستند که با این فرایند ساخت آفرین از ساخت بنیادین و بی نشان خود با انگیزه های کلامی خاصی تبدیل به ساختی نشان دار می شوند. در این پژوهش در چارچوب رویکرد نشان داری، صورت نشان دار جمله های مذکور در زبان های فارسی و کردی از جنبه ساختی و کاربردی توصیف و تحلیل می شود تا از نظر کارکرد معنایی، تفاوت آنها با صورت بنیادین و بی نشان خود مشخص شود. هدف این است که ماهیت فرایند ساخت آفرین منفی سازی اثبات گرایانه در زبان های فارسی و کردی به عنوان یک الگوی ساختاری تبیین و اثبات شود و عملکرد این فرایند در ساخت گردانی از حالت بی نشان به نشان داری نشان داده شود. نتیجه پژوهش نشان می دهد که نشان داری در ساخت های نحوی تنها با حرکت سازه های جمله پدید نمی آید، بلکه گاهی از طریق این فرایند که یکی از فرایندهای موکد سازی است، انجام می شود.

منفی سازی اثبات گرایانه, التزام بیان ضرورت, جمله خبری مثبت, تاکید, نشان داری