الهام سلطانی - دانش آموخته گروه زراعت واصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
علیرضا عباسی - دانشیارگروه زراعت واصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
منیژه سبکدست نودهی - استادیار گروه زراعت واصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
عبدالهادی حسین زاده - دانشیار گروه زراعت واصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
حسین بشارتی - استاد موسسه تحقیقات خاک و آب کشور

باکتری­ های محرک رشد گیاه (PGPR) با تعدیل بیان miRNA، بهبود ریشه و باعث تحمل خشکی می­شوند. جهت بررسی اثر توام miRNA و PGPR بر تحمل به خشکی لوبیای معمولی در یک آزمایش فاکتوریل کاملا تصادفی در سه تکرار، ژنوتیپ­های صدری و یاس در شرایط خشکی ۳۰% و FC = ۶۰% و PGPR (تلقیح با جدایه اول، دوم و مخلوط دو جدایه) به­همراه شاهد بررسی شدند. تنش خشکی پنج هفته پس از کاشت اعمال (به مدت ۱۰ روز) شد و سپس از سه­ برگچه دوم و ریشه نمونه­گیری شد. نتایج نشان داد که PGPR­ها منجر به پایداری غشا، بهبود ریشه و... می­شوند. ­miRNA های دخیل در خشکی بر اساس همولوژی بین ­EST های NCBI و ­miRNA هایmiRBase  باBLASTn  شناسایی شدند. ­miRNA ها متعلق به خانواده ­های miR۴۰۸، miR۵۰۲۱، miR۵۵۶۵e و  miR۹۵۵۹هستند و در رشد، تحمل به تنش و ... نقش دارند. مشاهده شد که میزان بیان miR۹۵۵۹-۳P در شرایط خشکی و تلقیح باکتری در گیاه حساس و متحمل به خشکی کاهش یافت. در حالت عدم تلقیح باکتری، میزان بیان miR۹۵۵۹-۳P  در گیاه حساس بیشتر بود. احتمالا در گیاه حساس، miR۹۵۵۹-۳P با نقش تنظیم کنندگی منفی و هدف قرار دادن درصد بیشتری از ژن­های هدف، باعث افزایش حساسیت به تنش شد، اما گیاه متحمل با یک نمایش تنظیمی خاص و کاهش بیان  miR۹۵۵۹-۳باعث کاهش تخریب رونوشت­ هایmiR۹۵۵۹-۳P، بیان بیشتر ژن هدف و بهبود تحمل به تنش شد. با توجه به این­که PGPR­ها با تعدیل بیانmiRNA  منجر به تحمل خشکی و افزایش تولید گیاه می­ شوند، استفاده از آن ­ها به­ عنوان کود زیستی یک روش جایگزین مناسب کود شیمیایی می­باشد.

تنش خشکی, EST, miRNA, PGPR, Phaseolus vulgaris L