جعفر خلیل علافی - دانشیار دانشگاه صنعتی سهند تبریز- مرکز تحقیقات مواد پیشرفته و فرآوری
رضا حدادبدر - دانشجوی کارشناسی ارشد- دانشگاه صنعتی سهند تبریز

در این تحقیق حاضر تأثیر عملیات پیرسختی روی خاصیت سوپرالاستیسیته سیمهای NiTi با ترکیب شیمیایی at%Ni 50/9 مورد مطالعه قرار گرفته است. عملیات پیرسازی روی نمونه های کارسرد شده اولیه در دماهای 300و 400 و 600 درجه سانتیگراد به مدت زمان های 10، 30 و 120 دقیقه انجام گردید. سپس آزمایشات کشش روی تمامی نمونه ها صورت گرفت. نتایج آزمایشات کشش نان می دهد که با انجام عملیات پیرسختی، رفتار کششی نمونه های اولیه تغییر کرده و در منحنی های تن- کرنش آنها ناحیه صافی تشکیل می گردد. همچنین در نمونه های پیرسخت شده در زمان های کم و دماهای پایین پیرسازی، تقریباً کسر عمده ای از 7% کرنش اعمالی روی نمونه ها بازیابی می شود. اما با افزایش دما به 500 و 600 درجه سانتیگراد و زمان به 120 دقیقه، کرنش باقی مانده در نمونه ها مشاهده می گردد. همچنین با توجه به نتایج مخص شد که با تغییر شرایط عملیات پیرسازی می توان مقادیر تنش های پلاتو (Plateau) بالایی و پایینی را تغییر داد، که این موضوع در ارتودنسی بسیار حائز اهمیت می باشد. همچنین نتایج این تحقیق نشان می دهد که با افزایش دمای پیرسازی می توان طول ناحیه پلاتو را افزایش داد.

آلیاژ NiTi، رفتار سوپر الاستیسیته، پیرسختی، کرنش باقیمانده، سیم های ارتودنسی