مریم کوهانی - دانشجوی کارشناسی ارشد فتوگرامتری، دانشکده عمران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل،
یاسر ابراهیمیان - استادیار گروه مهندسی نقشه برداری، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، ایران
عباس کیانی - استادیار گروه مهندسی نقشه برداری، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، ایران

در عصر حاضر تکنیک آشکارسازی تغییرات یکی از موضوعات مهم پیش روی مدیران و برنامه ریزان شهری است. با تهیه نقشه های پوشش زمین و کاربری اراضی میتوان درک مناسبی از تغییرات صورت گرفته بر روی زمین داشت و از تعامل فعالیت های انسانی با محیط زیست درگذر زمان آگاهی کسب کرد. لذا با تجزیه وتحلیل روند تغییرات می تواند موجب تسهیل در برنامه ریزی های عمرانی و مدیریت شهری در جهت توسعه پایدار شد. هدف از پژوهش حاضر، پایش تغییرات کاربری اراضی در شهرستان قائمشهر است که با کمک تصاویر ماهواره لندست ۵ ، ۷ و ۹ در یک بازه زمانی ۳۶ ساله ( ۱۹۸۶ ، ۲۰۰۴ و ۲۰۲۲ ) انجام شده است. نقشه های کاربری اراضی با استفاده از الگوریتم ماشین بردار پشتیبان تولید و به پنج کلاس کاربری (مناطق ساخته شده، زمین زراعی، باغ، پسزمینه و سطوح آبی) طبقه بندی شد. با به دست آوردن ضریب کاپا و دقت کلی، نقشه های کاربری اراضی نسبت به نقشه های واقعیت زمینی مورد صحت و ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن است که مناطق ساخته شده در طی این سال ها روند افزایشی داشته است و از % ۵ / ۲۵ در سال ۱۹۸۶ به % ۴ / ۴۲ در سال ۲۰۲۲ رسیده است. همچنین نتایج حاصل از بررسی تغییرات کاربری اراضی نشان داد که کلاس پس زمینه، بیشترین درصد تغییرات را به همراه داشته است و بخش قابل توجه ای از این کاربری به باغ و مناطق ساخته شده تبدیل شده است که در نتیجه عملکردهای انسانی در محیط شهری و نیمه شهری دستخوش تغییر شده است.

پایش تغییرات، سنجش ازدور، ماشین بردار پشتیبان، کاربری اراضی، تصاویر ماهواره ای