مریم اکبری - دانش آموخته دکترای دانشگاه رازی
خلیل بیگ زاده - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی
عیسی نجفی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی

ادبیات همواره زمینه بازتاب عناصر فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است و برای آشنایی با ساختارهای یک جامعه می توان به آثار ادبی آنمراجعه کرد. رویکرد جامعه شناختی به ادبیات از رویکردهای نوین نقد ادبی است که تاثیر متقابل ادبیات و اجتماع را بررسی می کند. گونهادبی خاطره داستان دفاع مقدس بخشی از رویدادهای جنگ تحمیلی و دفاع مقدس را بازآفرینی کرده و آگاهی های تاریخی مبتنی برجامعه شناسی را درباره جامعه ایران نشان داده است. پژوهش حاضر با هدف تبیین شاخص های هویت ملی و دینی با تکیه بر الگویپیشنهادی هانری زالامانسکی (جامعه شناسی محتواگرا) در خاطره داستان روز سانحه با رویکردی توصیفی- تحلیلی انجام شده وکوشیده است تا بر پایه گزارش یک دوره تاریخی و اجتماعی (دوران دفاع مقدس) پیوندهای راستین که میان جامعه و خاطره داستان روزسانحه وجود دارد، بیان کند. یافته های پژوهش بیانگر آن است که آموزه های دینی و مذهبی تشیع، نقش عمده ای در هویت بخشی بهجامعه ایرانی دارند و مولفه های، صبر و شکیبایی بر مشکلات، شهادت طلبی، میهن دوستی، اعتقاد به باورهای دینی مانند توحید، نبوت، معادو... شاخص ترین مولفه های هویت جامعه ایرانی است که در روز سانحه نمود یافته است.

خاطره داستان، جامعه شناسی ادبیات، دفاع مقدس، روز سانحه.