کاوه اسفندیاری - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
حسن مروتی - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
علی کلانتری حصاری - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده پیرادامپزشکی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
محمد بابائی - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده پیرادامپزشکی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

میش ماهی یکی از ارزشمندترین آبزیان خلیج فارس، دریای عمان و سواحل خوزستان محسوب می­ شود. پوست، به ویژه در ماهی، اولین سد دفاعی در مقابل محیط خارجی بوده و اعمال فیزیولوژیکی طبیعی داخل بدن را امکان­ پذیر می سازد. سلول های اپیدرم پوست بدن ماهی عمدتا از تقسیم و تمایز سلول­ های پوششی اپیدرم بوجود می­ آیند. در مطالعه حاضر برای اولین بار ساختار سلول­ های سطح پوست میش ماهی با استفاده از روش بافت شناسی و SEM مورد بررسی قرار گرفت. برای این کار تعداد شش عدد میش ماهی نر و ماده مورد استفاده قرار گرفت. جهت عکس برداری با SEM نمونه­ های بافتی پوست ماهی با استفاده از گلوتارآلدهید ۳ درصد پایدار و در بافر فسفات شستشو گردیدند. تثبیت با استفاده از تتراکسید اسمیوم انجام، و مرحله شستشو تکرار و سپس در اتانول آبگیری صورت گرفت. برای انجام مطالعات بافت­ شناسی از نواحی مختلف بدن برش ­هایی به ضخامت ۵ میکرومتر تهیه و توسط روش­ H&E رنگ ­آمیزی شدند. مشاهدات حاصل از مطالعات میکروسکوپ نوری و الکترونی نشان داد که اپیدرم میش ماهی حاوی سلول ­های جامی­ شکل و سلول ­های پوششی و سلول ­های کلراید بود. نتایج حاصل از مطالعات میکروسکوپ الکترونی نشان داد سلول­ های جامی حاوی قطرات موکوس بودند. سلول­ های سطحی سنگفرشی دارای میکروریج بوده و در میان خود سلول ­های کلراید را جای داده بودند. در نهایت چنین می­ توان نتیجه گرفت ساختار سلول­ های سطحی در پوست میش ماهی شباهت زیادی به پوست ماهی­ های هم خانواده خود (شوریده ماهیان) دارد.

پوست, بافت شناسی, میکروسکوپ الکترونی, میش ماهی