یاسمن فیروزکوهی - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار، ایران
مهران لقمانی - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار، ایران

استفاده از دوکفه ­ای ها به ­عنوان گونه های شاخص زیستی جهت ارزیابی آلودگی های محیط زیست دریایی همواره مورد توجه محققین بوده است. در این تحقیق میزان تجمع فلزات سنگین مس، نیکل و کادمیوم در بافت نرم اویستر صخره ای (Saccostrea cucullata) در طی دو فصل پاییز ۱۳۹۹ و بهار ۱۴۰۰ در ۴ ایستگاه گواتر، بریس، رمین و تیس در سواحل شمالی دریای مکران مورد بررسی قرار گرفت. پس از نمونه­ برداری و جدا نمودن بافت نرم طبق دستورالعمل های استاندارد، رطوبت ­گیری، توزین و هضم شیمیایی شد و غلظت فلزات به ­کمک دستگاه جذب اتمی ۲۲۰­Varian Spectr AA تعیین گردید. طبق نتایج، در هر دو فصل پاییز و بهار الگوی تجمع به صورت مس< نیکل< کادمیوم بوده و بین فصول، اختلاف معنی ­داری مشاهده شد (۰/۰۵>p). در فصل پاییز در بین ایستگاه ها، بالاترین مقادیر برای فلز مس اسکله گواتر (۶۱/۴۲±۲۶۸/۴۸)، نیکل اسکله رمین (۰/۷۵±۹/۰۶) و کادمیوم اسکله تیس (۰/۰۹±۰/۱۸۲ میکروگرم بر گرم وزن خشک) و در فصل بهار، برای فلز مس رمین (۴۹/۱۹±۲۲۹/۸۲) برای فلز نیکل گواتر (۴/۲۱±۱۴/۷۲) و برای فلز کادمیوم  (۰/۰۰۲±۰/۰۹۵ میکروگرم بر گرم وزن خشک) در تیس ثبت گردید. میان ایستگاه ها از نظر غلظت فلزات در هر فصل اختلاف معنی داری مشاهده شد (۰/۰۵>p). فلز مس به ­دلیل ضروری بودن، همواره بالاترین میزان تجمع در بافت نرم را داشته است. در مقایسه با استاندارد جهانی FAO تنها فلز نیکل غلظت بالاتری داشت که با توجه به عدم وجود صنایع مرتبط در منطقه مورد مطالعه، منشاء طبیعی می تواند عامل اصلی آن باشد.

اویستر, فلزات سنگین, Saccostrea cucullata, مکران