مجتبی کبودخانی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران. رایانامه: m_kaboodkhani@znu.ac.ir
هادی سالک معراجی - گروه علوم کشاورزی، دانشکده دختران شریعتی و باهنر پاکدشت، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران، ایران. رایانامه: salek.h@znu.ac.ir
کیوان آقائی - نویسنده مسئول، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران. رایانامه: keyvanaghaei@znu.ac.ir
افشین توکلی - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران. رایانامه: tavakoli@znu.ac.ir

کینوا یکی از گیاهان متحمل به شوری است و در آینده میتواند در تامین غذای انسان نقش مهمی داشته باشد. به­منظور بررسی تاثیر تنش شوری بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ارقام کینوا، آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۹ در شرایط گلخانه اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه رقم کینوا (Q۲۶، Titicaca و Giza۱) و سه سطح شوری (صفر، ۱۵، ۳۰ دسی­زیمنس ­بر متر) بود. در شرایط تنش شوری صفاتی مانند رنگیزه­های فتوسنتزی، محتوای نسبی آب برگ و عملکرد دانه کاهش یافت که میزان کاهش کلروفیل a و b در شرایط شاهد نسبت به سطح شوری ۳۰ دسی­زیمنس بر متر به­ترتیب ۴۶ و ۷۷ درصد کاهش یافت و کاهش عملکرد ۶/۳۵ درصد اما کاهش محتوای نسبی آب ۶/۱۲ درصد بود. نشت یونی، پرولین، مالون دی­آلدهید، فعالیت آنزیم­های کاتالاز و گایاکول پراکسیداز در شرایط تنش افزایش یافت. رقم Q۲۶ بالاترین محتوای کاروتنویید، کلروفیل a، محتوای نسبی آب برگ، پروتئین­های محلول، پرولین و فعالیت آنزیم کاتالاز را نسبت به ارقام دیگر داشت. رقم Titicaca مقدار مالون دی­آلدهید و نشت یونی پایین­تری نسبت به ارقام Q۲۶ و Giza۱ داشت که بیانگر کم ترین خسارت وارده به غشاهای سلولی است. رقم Giza۱ نیز کلروفیل b و کارتنویید بالاتری نسبت به دو رقم دیگر داشت. ارقام از لحاظ عملکرد پاسخ یکسانی به شرایط نشان دادند، اما براساس صفات فیزیولوژیک احتمالا رقم Q۲۶ و Giza۱ به­ترتیب، مقاوم­ترین و حساس­ترین ارقام به تنش شوری باشند.

پراکسیداز, پرولین, کاتالاز, کلروفیل, مالون دی آلدهید, محتوای نسبی آب برگ, نشت یونی