هنا عبوده - نویسنده مسئول، دانشجوی دکتری، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران. رایانامه: phd.aboodeh.hana@asnrukh.ac.ir
عبدالمهدی بخشنده - گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران. رایانامه: amehdibakhshandeh@asnrukh.ac.ir
محمد رضا مرادی تلاوت - گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران. رایانامه: Moraditelavat@asnrukh.ac.ir
سید عطااله سیادت - گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران. رایانامه: seyedatasiadat@asnrukh.ac.ir
سید امیر موسوی - گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران. رایانامه: amirmoosavi@asnrukh.ac.ir

به منظور شناسایی ژنوتیپ های متحمل و حساس کلزا به تنش خشکی در مراحل انتهایی گلدهی تا ۵۰ درصد خورجین­دهی و خورجین­دهی تا برداشت در شرایط مزرعه­ای، آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه سطح آبیاری (۱- شاهد (بدون قطع آبیاری)، ۲- قطع آبیاری در مرحله شروع گلدهی (کد فنولوژی ۶۰) تا تشکیل ۵۰ درصد خورجین (کد فنولوژی ۷۵) و ۳- قطع آبیاری در مرحله تشکیل خورجین تا برداشت (کد فنولوژی ۹۹)) در کرت های اصلی و فاکتور فرعی شامل ۱۰ ژنوتیپ (لانگ­پاد، آرام، آرجی اس ۰۰۳، جانکوم، سولار، هایولا ۴۸۱۵، مهتاب، جولیوس، آگامکس و سالا) بود. جهت گزینش مطلوب­تر ژنوتیپ های متحمل کلزا می­توان از شاخص های ذکرشده استفاده کرد. شاخص های MP (میانگین بهره­وری)، GMP (میانگین بهره­وری هندسی) و STI (شاخص تحمل تنش) مناسب­ترین شاخص های کمی تحمل به تنش خشکی در تیمارهای موردمطالعه بود. بیش ترین عملکرد دانه تیمار شاهد از ژنوتیپ هایولا ۴۸۱۵، لانگ­پاد و سولار به ترتیب (۸/۲۰۹۳، ۱۷۹۱ و ۱۷۰۰ کیلوگرم در هکتار) و کم ترین از ژنوتیپ جانکوم (۱/۸۳۲ کیلوگرم در هکتار) و در تنش گلدهی تا ۵۰ درصد خورجین­دهی بیش ترین عملکرد دانه ژنوتیپ هایولا ۴۸۱۵ (۹/۱۵۶۳ کیلوگرم در هکتار) و لانگ­پاد (۹/۱۱۵۰ کیلوگرم در هکتار) و کم ترین از ژنوتیپ جانکوم و مهتاب به ترتیب با عملکرد دانه (۵۴۰، ۵/۹۳۵ کیلوگرم در هکتار) بود.

پایداری عملکرد, کلزا, عملکرد دانه, میانگین بهره وری, میانگین هندسی