سمیرا رویان - استادیار گروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
پروین حسن نژاد سیگارودی - کارشناس ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه سوره، تهران ایران

تاریخ حیات اجتماعی بشر انباشته است از مواردی که جوامع به واسطه­ رسانه­های کلامی و تصویری به بازنمایی «دیگری» و متمایز ساختن آن از خویشتن پرداخته­اند. با توجه به اهمیت تصویرسازی هویت جوامع معاصر در رسانه­های نوین و ضمن مبنا قرار دادن روابط جمهوری اسلامی ایران با ایالات متحده آمریکا، که از چالش­های سیاست خارجی حال حاضر ایران است؛ مساله اصلی این پژوهش، تبیین چگونگی استفاده از عناصر و تمهیدات بصری در تصویرسازی آمریکا به مثابه «دیگری» در تبلیغات محیطی شهر تهران و خوانش دلالت­های معنایی این نشانه­های تصویری است. نمونه های پژوهش را مجموعه بیلبوردهای «صداقت امریکایی» (۵ بیلبورد) -که موضوع آن مذاکرات هسته­ای ایران و آمریکا است و در نیمه­ اول دهه­ ۹۰ در تهران اکران شدند- تشکیل می­دهند. شیوه­ گردآوری اطلاعات میدانی و اسنادی و روش اجرای پژوهش توصیفی و تحلیلی است، هم چنین، برای تحلیل داده ها از نشانه­شناسی تصویری آمبرتو اکو با تاکید بر طبقه­بندی رمزگان تصویری استفاده شده است. نتیجه آن که، تصویر آمریکا در این بیلبوردها بر مبنای رمزگانی که ریشه در تجربه زیسته و حافظه­ تاریخی مخاطب دارد، با استناد به معانی صریح و ضمنی نشانه­های تصویری ساخته شده است. بدین ترتیب، فرد مذاکره کننده آمریکایی در نیمه چپ تصویر با رفتار بدنی سلطه جویانه و پوشش نامتعارف (کت رسمی و شلوار نظامی)، با اسلحه و در مجاورت سگ سیاه نشان داده شده است. آن چه از هم نشینی نشانه­ها استنباط می­گردد، تصویری از دیگری است که غیر قابل اعتماد، سلطه­جو و خشونت­طلب و به طور کلی دشمن ایران و اسلام است.

صداقت آمریکایی, دیگری, بیلبورد, نشانه شناسی تصویری, آمبرتو اکو