رضا ذاکری نژاد - استادیار گروه جغرافیای طبیعی دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
سعید موحدی - دانشیار گروه جغرافیای طبیعی دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
زهرا جزی - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته آب و هواشناسی (سینوپتیک)، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

دمای سطح زمین یا دمای رویه زمین در سطح شهرها و مناطق شهری نسبت به محیط اطراف به طور چشمگیری بیشتر است که به عنوان جزیه گرمایی شناخته می شود. این پدیده اگر از حد مشخصی بیشتر شود باعث ایجاد مشکلاتی برای ساکنان شهر می شود. در پژوهش حاضر اثر وجود پوشش گیاهی بر روی میزان جزیره حرارتی شهری شهرستان اصفهان بررسی شد. بدین منظور، روند تغییرات دمایی سطح زمین منطقه مطالعه شده و ارتباط آن با پوشش سطحی با استفاده از محصولات دمای سطح زمین (LST) سنجیده مودیس، مکان هایی با جزیره حرارتی بررسی شد. همچنین، برای تهیه نقشه تراکم پوشش گیاهی در بازه زمانی ۲۰۲۰- ۲۰۰۱ میلادی از شاخص تفاضل پوشش گیاهی نرمال (NDVI) داده های ماهوره لندست استفاد شد. بررسی تغییرات زمانی سالانه دمای رویه شهرستان اصفهان نشان می دهد که دما در طی این دوره افزایشی است؛ به طوری که سال ۲۰۱۱ با میانگین دمای سالانه۲۱/۳۷ درجه سلسیوس به عنوان گرم ترین و سال ۲۰۱۲ با میانگین دمای سالانه ۷/۳۳ درجه سلسیوس به عنوان سردترین سال در دوره زمانی مطالعه شده است. نتایج مربوط به بررسی پوشش گیاهی نیز نشان داد که اراضی بایر بیشترین دما و اراضی با پوشش گیاهی، کمترین دما را دارند. جزایر حرارتی نشان داد که مناطق با کاربری صنعتی و مکان هایی با تراکم بالای جمعیت (پرترافیک)، هوایی آلوده و بافتی فشرده و فرسوده دارند. توسعه کاربری شهری در طول دوره مطالعه، بسیار محسوس بوده است که به همین نسبت نیز کاهش پوشش گیاهی را به همراه دارد و نشان دهنده افزایش دمای شهری است.

LST, ماهوره لندست, تفاضل پوشش گیاهی نرمال (NDVI)