تحلیل صوفیان ریایی درهفت اورنگ جامی براساس نظریه کارکردهای نگرش درروانشناسی اجتماعی
عنوان مقاله: تحلیل صوفیان ریایی درهفت اورنگ جامی براساس نظریه کارکردهای نگرش درروانشناسی اجتماعی
شناسه ملی مقاله: JR_IAUZ-19-76_004
منتشر شده در در سال 1402
شناسه ملی مقاله: JR_IAUZ-19-76_004
منتشر شده در در سال 1402
مشخصات نویسندگان مقاله:
فرانک جهانبخش - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مسروره مختاری - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.نویسنده مسئول: mmokhtari@uma.ac.ir
عسکر صلاحی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
خلاصه مقاله:
فرانک جهانبخش - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مسروره مختاری - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.نویسنده مسئول: mmokhtari@uma.ac.ir
عسکر صلاحی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
نگرشها، ارزیابیهای نسبتا پایداری از پدیدههای مختلف جهان اجتماعی در ذهن افراد هستند. نظریه کارکردی نگرش، به واکاوی انگیزههای درونی انسان، علت ایجاد نگرشها و نقش و کارکرد آنها در ایجاد رفتارهای اجتماعی میپردازد. در مثنوی هفت اورنگ، بهرهگیری شاعر از شیوه تمثیلپردازی و استفاده از قالب حکایت، در غالب موارد به ظهور و بروز نگرشهای جامی درباره مسائل فردی، بینافردی و اجتماعی کمک فراوانی کردهاست. جستار حاضر با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی موضوع «صوفیان ریایی» را از منظر تحلیل شخصیت و رفتار آنها، بر اساس نظریه کارکردهای نگرش مطالعهکردهاست. حاصل پژوهش نشان میدهد که نگرش طبقات مختلف اجتماعی در برابر پدیده ریاکاری و نمود آن در دوران جامی با عنوان «صوفیان ریاکار» را میتوان در قالب دو «کارکرد سودجویانه» و «کارکرد ازرشخواهانه» طبقهبندیکرد. همچنین نقش اوضاع و احوال سیاسی، فرهنگی، سنن و آداب و رسوم جامعه و نیز کارکرد عرفان در این زمینه قابل تامل و بررسی است. با وجود ثبات نسبی در دیدگاه جامی، بررسی تناقض در نگرش با عنوان «ناهماهنگی شناختی» نیز، در هفت اورنگ جامی حائز اهمیت است که شاعر از دو رویکرد «توجیه نگرش» و «اقتدا به تقدیرگرایی» در این مولفه، بهرهگرفتهاست.
کلمات کلیدی: روانشناسی اجتماعی, نظریه کارکردهای نگرش, هفت اورنگ جامی, صوفیان ریایی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1688054/