جمال بیگی - دانشیار، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، مرکز تحقیقات حقوق، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران
مینا قربانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته حقوق جزا و جرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران
حسین شایسته نیا - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته حقوق جزا و جرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران

زمینه و هدف: حق بر سلامت به عنوان یکی از مصادیق حقوق بشر و به تعبیری دیگر از مصادیق وجدانیو انسانی پس از جنگ جهانی دوم از طریق تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر و پس از آن، میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به عنوان یک اصل کلی در فضای حقوق بین الملل موضوعه مورد پذیرش قرار گرفت. هدف از پژوهش حاضر تحلیل و بررسی حق بر سلامت جسمی و روانی زندانیان در پرتو اصل حتمیت و قطعیت در چهارچوب قوانین و مقررات حاکم می باشد.مواد و روشها: این تحقیق از نوع نظری بوده روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی می باشد و روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که برای در نظر گرفتن این حق و تعهدات مربوط به آن باید به اسناد مختلف بین المللی متوسل شویم. در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است.نتیجهگیری: این حق در پرتو اصل حتمیت و قطعیت در قامت یک اصل بین المللی و به صورت بسیار گسترده در ارتباط با همه افراد مورد شناسایی قرار گرفته است. اما باید توجه داشت که طبقات و اقشار آسیب پذیر در هر جامعه، نیاز مبرمی به حفاظت و حمایت قانونیدارند. اساسا محیط زندان، یک محیط آسیب زا می باشد که خطر آن برای انسانهای ضعیف و بیمار جسمی و روحی و روانی چندین برابر می باشد . در نتیجه، شناسایی این حق به صورت پراکنده و ضمنی در اسناد مختلف نمی تواند تضمین محکمی برای وضعیت عموم زندانیان باشد.

حقوق بشر، حق بر سلامت، جسمی و روانی، زندانیان، حتمیت و قطعیت