ابراهیم یوسفی مبرهن - Education and Extension Organization (AREEO)
منصور قدرتی - Education and Extension Organization (AREEO)
محمد خسروشاهی - Education and Extension Organization (AREEO)

پدیده گردوغبار خطرهای فراوانی را برای جامعه بشری داشته و اهمیت ویژه­ای برای ساکنان ایران دارد. پژوهش­گران مختلف از زوایای متفاوت این پدیده را مورد مطالعه قرار داده­اند و از نظر اهمیت موضوع و مخاطرات ناشی از آن، هم­چنان در صدر موضوع­های مورد علاقه پژوهش­گران در سراسر جهان قرار دارد. هدف از پژوهش حاضر نیز استفاده از شاخص DSI در ارزیابی و پهنه­بندی توفان­های گردوغباردر استان سمنان است. در این تحقیق توزیع زمانی توفان­های گردوغباراستان سمنان با درنظرگرفتن شرایط آب و هوایی و میانگین سرعت باد غالب منطقه مورد مطالعه در طی سال­های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۷ در پنج ایستگاه سینوپتیک مورد بررسی قرار گرفت. همگن بودن پارامترهای اقلیمی و شاخص­های توفان ریزگرد و روند این دو متغیر با استفاده از رگرسیون خطی در محیط نرم­افزار SPSS محاسبه گردید و پس از بررسی روند تغییر شاخص یونپ، اطلاعات حاصل در محیط نرم­افزار ArcGIS پهنه­بندی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که در طی دوره آماری مورد بررسی، شاخص DSI هم­زمان با افزیش شدت خشکی افزایش یافته است درحالی­که همبستگی آن با شاخص خشکی طی دوره ۱۵ ساله در سطح اطمینان ۹۵ درصد معنی­دار نبوده است. نقشه پهنه­بندی شاخص DSI نشان داد که شهرستان شاهرود و دامغان از شاخص توفان گردوغبار بالاتری نسبت به سایر مناطق برخوردار هستند. هم­چنین هم­خوانی به نسبت مناسبی بین شاخص DSI و خشکی در منطقه وجود دارد به­طوری­که هرگاه دوره تری بوده، مقدار DSI به دنبال آن کاسته شده و هرگاه دوره خشکی بوده، مقدار شاخص گردوغبار افزایش یافته است.

Dust Storms, Wet and Drought, Climatic data, UNIP index, DSI index, توفان گرد و غبار, تری و خشکی, داده های اقلیمی, شاخص یونپ, شاخص DSI.