محمود احمدی
جمال کرمی

فرین­های اقلیمی از مهم­ترین مواردی است که اقلیم ایران را تحت تاثیر  قرار داده  و پیامدهای اقتصادی اجتماعی و آسیب­های مالی فراوانی به جا گذاشته است. فشار تراز سطح دریا از مهم­ترین عناصر آب­وهوایی است که می­تواند دیگر عناصر آب­هوایی از جمله دما، رطوبت و باد را تحت تاثیر قرار دهد هدف این پژوهش ارزیابی مدل­های CMIP۵ مبتنی بر روش ریزگردانی دینامیکی CORDEX و وردایی ناهنجاری فشار فصلی در ایران در بین مدل­های CMIP۵ مبتنی بر پروژه  CORDEX مدل­های دینامیکی BCC-CSM، HadGEM۲-ES، GFDL و MIROCمدل HADGEM۲-ES از سطح همبستگی و کارایی بالاتری نسبت به سایر مدل­ها برخوردار بود. در این راستا داده­های ۳۶ پیمونگاه همدید طی دوره آماری (۲۰۰۵-۱۹۶۰)، داده­های مدل HadGEM۲-ES ریزگردانی شده با استفاده از مدل CORDEX و سناریوهای RCPs برای دو دوره تاریخی (۲۰۰۵-۱۹۶۰) و پیش­نگری شده طی سه دوره آینده نزدیک (۲۰۴۰-۲۰۱۱)، آینده میانی (۲۰۷۰-۲۰۴۱) و آینده دور (۲۰۹۹-۲۰۷۱) استفاده شد. برای ارزیابی کارایی مدل نیز از شش روش R۲، MAE، MBE RMSE، t-Jacovides و نسبت t-Jacovides/R۲ استفاده شد. نتایج نشان داد مدل از عملکرد مناسبی در مناطق پست کم ارتفاع برخوردار است. ناهنجاری فصلی در تمام فصول، سناریوها و دوره­های زمانی موردمطالعه مثبت و فصل زمستان بیشینه ناهنجاری فشار را در بین فصول نشان داده است. بیشینه ناهنجاری فصلی فشار ایران در در تمام فصول، سناریوها و دوره­های مورد مطالعه منطبق بر ارتفاعات از جمله کانون آن در ارتفاعات البرز و زاگرس و عرض­های جغرافیایی بالاست وکمینه ناهنجای فشار منطبق بر مناطق کم ارتفاع و پست از جمله جلگه خوزستان و سواحل جنوبی کشور است.

Pressure anomalies, CMIP۵ models, CORDEX microdirection model, RCPs scenarios, Iran., ناهنجاری فشار, مدل های CMIP۵, مدل ریزگردانی CORDEX, سناریو های RCPs, ایران.