بهمن اکبری - عضو علمی گروه معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور، ایران- تهران

بی تردید خانواده نقش محوری در بقا و رشد و تعالی یک جامعه دارد و بویژه خانواده سالم و بهنجار و متعادل در این راستا، نقش سازه ای را عمل می کند؛ چرا که خانواده به عنوان سلول های بنیادین در ترمیم و ایجاد بافت های سازنده در رشد کمی و کیفی جامعه اثرگذار بوده و شرط بقای یک جامعه به لحاظ نیروی تولید و به لحاظ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و اقتدار و امنیتی است. بنابراین وجود خانواده های سالم و بهنجار علاوه بر تعالی و رشد اعضای خود در سالم سازی جامعه نیز حائز اهمیت است، در رویکرد روانشناختی، خانواده زمانی کامل می شود که اعضای آن در صلح و تعامل سازنده با هم باشند. لذا برای دوری از تنش ها و تعارضات خانواده که گاها منجر به طلاق های عاطفی و جدایی و از هم پاشیدگی آنها می شود؛ وجود درمانگر و مشاور خانواده در قالب خانواده درمانی و زوج درمانی برای حل تعارضات و بهبود روابط اعضا، و بویژه روابط زوجین (که البته امروزه این نیاز در جامعه ما بدلیل مشکلات خانوادگی و آمار بالای طلاق ها) بیش از پیش حائز اهمیت بوده و بیش تر نیازمند توجه و کاربستی کردن است. بنابراین می توان گفت که خانواده درمانی یک رویکرد روان درمانی است که بر دگرگون ساختن تعاملات بین یک زوج در خانواده هسته ای یا گسترده یا میان اعضای یک خانواده و سایر سیستم های بین شخصی با هدف کاستن از مشکلاتی که ابتدا به وسیله یک عضو خانواده یا خرده سیستم های خانواده به عنوان تعارض عرضه می شود، تمرکز می کند. با توجه به اهمیت این حوزه و با عنایت به گستره ی آن، در این مختصر مقال ما سعی کرده ایم؛ ضمن تبیین خانواده و فرایند خانواده درمانی به برخی رویکردهای مهم در این حوزه با تاکید بر نظریه سیستمی مینوچین اشاره ای کرده و اهمیت این حوزه و نیازمندی خانواده ها و توجه آنها به این گستره را مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهیم.

خانواده، خانواده درمانی، کارکردها، رویکردهای حوزه خانواده درمانی، زوج درمانی.