رحمان اصفهانی - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، دانشکده حکمرانی اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران
مهربان هادی پیکانی - عضو هیات علمی گروه مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان
محمد طالاری - استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه حضرت معصومه، قم، ایران

کارکنان کارآمد عامل اصلی موفقیت و تعالی سازمان و کارکنان ناکارآمد نیز عامل مشکلات و شکست های سازمان هستند. با وجود این در پژوهش های پیشین، کمتر تحقیقی بطور جامع و منسجم به کارآمدی نیروی انسانی پرداخته و مهمترین هدف این پژوهش ارائه یک مدل نظری در خصوص کارکنان کارآمد و ناکارآمد و بررسی ویژگی های آنها در بخش دولتی بود تا ضمن پر نمودن خلا مطالعاتی موجود به دانش افزایی در این زمینه کمک نماید. این مطالعه از اصول روش شناسی نظریه داده بنیاد کلاسیک (گلیزری) در ارتباط با استفاده از ادبیات نظری، بکارگیری مشارکت کنندگان، جمع آوری داده، تحلیل و توسعه نظریه استفاده کرد. در این راستا با تعداد ۱۷ نفر از مدیران صاحب نظر صنعت آب استان اصفهان مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته انجام و داده های حاصل در سه مرحله کد گذاری باز، کد گذاری انتخابی و کد گذاری نظری مورد تحلیل قرار گرفت. تحلیل داده ها منتج به شناسایی چهار گونه از کارکنان از لحاظ کارآمدی بود که با عناوین کارکنان کنش گر، کارکنان واکنش گر، کارکنان اهمال گر و کارکنان نافرمان مفهوم سازی گردیدند. در ادامه تحلیل داده ها، گونه های مذکور از طریق ماتریس گونه شناسی کارکنان کارآمد و ناکارآمد مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. بدیهی است شناسایی انواع کارکنان از لحاظ کار آمدی و تبیین ویژگی های آنها کمک شایانی در بهبود کارآمدی منابع انسانی و مقابله با ناکارآمدی خواهد نمود.

کارآمدی کارکنان, عملکرد شغلی, نظریه داده بنیاد, ماتریس گونه شناسی