پیمان صالحی - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایلام
مسلم خزلی - مدرس گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایلام

جهان درون متن پر از ناشناخته هایی است که با کشف نشانه های زبانی بازنمایی و آشکار می شوند. نشانه شناسی ادبی با واکاوی کنش های درون متن پیام های ثانویه آن را استخراج و مفهوم و غرض اصلی شعر را بیان می کند و مخاطب به درک عمیقی از مفهوم شعر می رسد. نظریه نشانه شناسی پیرس یکی از الگوهای مناسب برای نقد آثار ادبی است که در آن نحوه شکل گیری سه جزء نشانه یعنی بازنمون، موضوع و تفسیر و ارتباط میان آن ها بررسی می شود. ادهم عادل شاعر معاصر عراقی از شاعران نوگرایی است که مفاهیمی همچون جنگ، ترور، افراط گرایی، صلح، همدلی و وحدت بازتاب گسترده ای در اشعارش دارند و یکی از آرمان های بزرگ او وجود جهانی خالی از جنگ و سرشار از صلح است. پژوهش حاضر می کوشد با شیوه توصیفی - تحلیلی و بر اساس الگوی سه وجهی نشانه شناسی پیرس به تحلیل فرایند شکل گیری نشانه های زبانی مربوط به مفهوم صلح در اشعار ادهم عادل بپردازد و ارتباط میان این سه جزء و نقش آن ها در تولید نشانه ها را نقد کند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که نشانه های زبانی در شعر ادهم عادل ساختاری واحد و منسجم هستند که از پیوستگی معنایی میان بازنمون، موضوع و تفسیر شکل می گیرند و با نشانه ای کیفی و بیان چگونگی برخی اتفاقات مرئی و ترسیم شکل ظاهری امور پایه ریزی می شوند و با نشانه ای جزئی و بیان اتفاقات تلخ و ناگوار فضای ملتهب و جنگ زده عراق و تجربه های عملی عراقی ها درباره ترور، عملیات انتحاری، ترس و ناامنی بسط می یابند و به نشانه ای کلی و نگرش شاعر به مقوله جنگ و صلح ختم می شوند.

نشانه شناسی ادبی, رمزگان, الگوی سه وجهی پیرس, مفهوم صلح, ادهم عادل