مهدی قلیچ خانی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد
سیدجابر یوسفی - کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی دانشگاه شهید باهنر کرمان

در مطالعات ژئوشیمیایی زیست محیطی بررسی تعداد کمی از همبستگی ها کافی به نظر نمی رسد، زیرا علل تغییر ترکیب شیمیایی در موارد نمونه برداری شده گوناگون است و در بسیاری از موارد چند عامل همزمان عمل می کنند در بسیاری از موارد چند عامل همزمان عمل می کنند. در این شرایط تنها از طریق بررسی آماری داده ها و تعیین همبستگی موجود بین عناصر مختلف و سرانجام جستجوی علل این همبستگی ها است که می توان در تفسیر داده ها و تشخیص آلایندگی های واقعی از انواع بی اهمیت موفق بود. آزمون PCA یک روش آماری مناسب برای ارزیابی ارتباط بین متغییرهای آماری (در اینجا عناصر سمی) از طریق کاهش پیچیدگی بین مجموعه داده ها می باشد. برای این منظور آزمون PCA متغیرهای آماری را در یک قالب جدید با حذف متغیرهای غیر ضروری و برجسته کردن متغیرهای با درجه اهمیت بالا، بررسی می کند. در آزمون PCA عادی مربوط به سنگ های کانه زا کانسار فیروز کوه 2 مؤلفه دارای شاخص کایزر بزرگتر از یک هستند. مؤلفه های اول و دوم به ترتیب دارای شاخص 4/684 و 1/832 و درصد واریانس 66/917 و 26/170 می باشند که مؤلفه ی اول شامل عناصر نقره، آرسنیک، بیسموت، کادمیوم و آهن و مؤلفه ی دوم این آزمون شامل عناصر گوگرد و باریم می باشد. که بیان کننده ی رفتار ژئوشیمیایی یکسان آنها در طی کانه زایی می باشد. لذا می توانند اثرات زیست محیطی یکسانی نیز داشته باشند.