معصومه عبداللهی - دانشجوی کارشناسی امور تربیتی دانشگاه فرهنگیان شهید مدرس سنندج، کردستان، ایران

ذوق و خلاقیت هنری هر جامعه ای از سنن زندگی و سوابق تاریخ و محیطی آن قوم ریشه و الهام می گیرد و غالبا این ذوق و استعداد در یک یا چند رشته خاص متبلور می شود از جمله هنرهایی که در این سرزمین به مرورر زمان به کمال رسیده است و ذوق هنرمند ایرانی در پهنه آن فرصت تجلی وافر یافته هنر قالیبافی است. بدون شک قدمت استفاده از زیر انداز به زمانی می رسد که انسان به فکر ساختن سر پناهی جهت تامین آسایش خود افتاد. بافت انواع زیرانداز نیز همزمان با پرورش دام و استفاده از پشم آن بدین منظور بوده است و انسان پس از بهره وری از پوست حیوانات به اهمیت الیاف پشمی پی برده و به مرور تا تغییر زندگی بشر از مرحله توحش و زیست انفرادی در غارها به چادرنشینی و معاش خانواده و قبیله ای و اعتلای فکری بوده و انسان پس از احساس نیاز به این تغییر جهت تامین آسایش بیشتر خویش بدان گردن نهاده است بافتن فرش مانند سایر دستاوردهای بشری همواره رو به تکامل رقته و این پیشروی بدون حل تکامل یافته که با تمدن انسانعجین بوده است به این حد که گفته اند هیچ هنری مانند هنر فرش تکامل نیافته است. و اولین فرشها نیر در ایران به ثمر رسیده است به گونه ای که فرش پاریزک که از قدیمی ترین فرشهای جهان است را به نوعی ایرانی دانسته اند. در دوره های تاریخی ایران دوره صفویه دوره اوج اعتلای فرش بوده است به طوری که مهم ترین محصول صنعتی ایران قالی و قالیچه است. دست بافت است که این محصول جزو اساسی ترین محصولات صادراتی در ایران بوده است این محصول اقسامی چون ترنجی، ابریشمی، شمعدانی، باغی و شاه عباسی را دارا می باشد فرش دوره صفویه در دوره شاه اسماعیل و شاه طهماسب و شاه عباسی را می توان از مهم ترین ادوار فرش صفوی و فرش ایرانی دانست هدف از این مقاله تحقیقی تحلیل و بررسی فرش بافی در دوره صفویه می باشد.

دوره صفویه، هنر صفویه، صنعت قالیبافی، شاه اسماعیل، شاه طهماسب؛ شاه عباس