صدیقه دانشور - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور تهران جنوب، دبیر رسمی آموزش و پرورش متوسطه دوم، منطقه ۱۲ تهران

یکی از مسائل مهمی که در طول تاریخ شعر و در هر کشوری ذهن شاعران را درگیر خود کرده، مساله وطن است. وطن در ادوار مختلف و در بین اقوام و فرهنگ های گوناگون مفهومی متفاوت دارد و تحت تاثیر مسائل اقتصادی و سیاسی و فرهنگی دچار تغیر شده است. ادبیات فارسی و عربی از گذشته تا امروز پیوندهای عمیقی با هم داشته اند و در جهت اعتلای این دو ادبیات در حوزه ی ادبیات تطبیقی کارهای زیادی انجام گرفته است که سبب پیوند بیشتر دو فرهنگ نیز گشته است. از جمله شاعران عرب که در مورد وطن و وطن پرستی اشعاری را سروده اند مظفر نواب شاعر عراقی الاصل و میرزاده عشقی از شاعران دوره ی مشروطیت است. این مقاله که با روش توصیفی و تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است بر آن است به صورت تطبیقی به بازتاب مساله ی وطن در اشعار این دو شاعر همراه با شواهد شعری آنان بپردازد. نتیجه ی این جستار حاکی از آن است که وطن و وطن پرستی به یکی از عناصر اصلی این دو شاعر است و همواره مخاطبان خود را به میهن پرستی و دفاع از آن فرا می خوانند.

وطن، وطن پرستی، ادبیات تطبیقی، مظفر نواب، میرزاده عشقی