ابراهیم اقبال - دانشیار دانشگاه تهران

سید رضی (۴۰۶ ق) نهج البلاغه را از خطبه ها، نامه ها و حکمت های کلام امام علی؟ع؟  بیشتر با رویکردی ادبی و بلاغی گرد آورد و از همین رو، «نهج البلاغه» (راه روش سخن گفتن بلیغ) نام نهاد؛ گرچه وی وجوه بلاغت آن را چندان نشان نداد ولی رویکرد و نام گذاری اش، درست و به جا بود. این امر زمانی روشن  می شود که با مورد پژوهی یک خطبه کوتاه و ناتمام (خطبه شقشقیه و سوم نهج البلاغه) ده ها جلوه و نکته بیانی بلاغی به دست آید. از دیگر سو، پندار اندک افرادی که صدور این خطبه را از امیرالمومنین؟ع؟ با دیده تردید دیده اند، تا اندازه ای پاسخگو باشد.

خطبه شقشقیه, علم بیان, تشبیه, استعاره, کنایه و مجاز مرسل.