فاطمه بغدادی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

تبخیر از سطح خاک یکی از مهمترین فرایندهایی است که میزان دسترسی به آب در خاک را بهخصوص در مناطق خشک و نیمه خشکتحت تاثیر قرار میدهد. باتوجه به قرارگرفتن کشور ایران در مناطق گرم و خشک و کمبود منابع آب، لازم است با اتخاذ راهکار صحیح استفادهاز منابع آب کمتر و بهینه شود. استفاده از مالچ راهکاری مناسب در کاهش تبخیر از سطح خاک و حفاظت آب در خاک است. در پژوهشحاضر، اثر مالچ ماسهای برای جلوگیری از تبخیر از سطح خاک با سه ضخامت متفاوت شامل دو، چهار و شش سانتیمتر بر روی ستون خاکو تیمار شاهد )خاک لخت( با انجام آزمایشها بررسی شده است. خاک در استوانههایی به قطر هشت سانتیمتر با ارتفاع ۵۰ سانتیمتر ریختهو ضخامت های مختلف مالچ ماسه ای بر روی سطح خاک درون استوانه اضافه شد. هر تیمار دارای سه تکرار و آزمایش ها طی ۱۴ روز انجامپذیرفت. با استفاده از توابع درونیابی در نرم افزار متلب (Matlab) بر روی نتایج آزمایش ها، تاثیر ضخامت های یک، سه و پنج سانتیمتر برروی تبخیر از سطح خاک نیز محاسبه شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشاندهنده اثر معنیدار استفاده از مالچ ماسه ای بر روی سطحخاک بر میزان تبخیر از سطح خاک می باشد. نتایج نشان داد که مالچ ماسه ای با ضخامت شش سانتیمتر، ۸ / ۹۴ درصد مانع از تبخیر آب ازسطح خاک می شود. در نهایت با بررسی آزمون های آماری، ضخامت سه سانتیمتر به عنوان ضخامت بهینه در کاهش تبخیر از سطح خاکانتخاب شد.

پوشش سطح خاک، درونیابی، تبخیر، حفاظت آب خاک، کمآبی