سپیده فغانپور عزیزی

نامزدی در معنای کلی، تقاضای پسر از دختر طی مراسمی به نام خواستگاری است که البته از نظر قانون با عقد نکاح تفاوت اساسی دارد و نمی توان اثرات ازدواج را در آن ملاحظه کرد. چراکه نامزدی نتیجه خواستگاری مرد و رضایت زن برای ازدواج و توافق آن هابرای ازدواج با یکدیگر است. آنچه باید به آن توجه شود این است که حتی اگر در مورد قول نکاح و نامزدی عقد کتبی نوشته شدهباشد و مسائل مالی مانند مهریه و امثال آن نیز توافق شده باشد، این نامزدی و عقد لازم الاجرا نیست. هدف این مقاله واشکافی مسئولیت مدنی ناشی از برهم زدن نامزدی است که با توجه به ابعاد حقوقی و غیرحقوقی آن که همان فرهنگ ایرانی-اسلامی است مهم است. لذا سوال اصلی اینگونه طرح شده است که مسئولیت مدنی ناشی از برهم زدن نامزدی و آثار آن در حقوق ایران چیست؟ یافته ها حاکی از آن است که با توجه به نص قانون و ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی، وعده ازدواج که همان نامزدی می تواند باشد ایجادعلقه زوجیت نمی کند. بنابراین صرف امتناع از ازدواج نمی توان خسارت را مطالبه کرد. بااین حال استثنائاتی نیز وجود دارد و میتوان به ماده ۴ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۰ اشاره کرد که نامزدی و خسارات ناشی از آن را در صلاحیت دادگاه خانواده قرارداده است و همچنین می توان ضوابط اصل ۱۷۱ قانون اساسی و اصول ۱، ۲، ۸، ۹ و ۱۰ قانون مسئولیت مدنی را در خصوص کسی که نامزدی را بهم زده است برای ایجاد و تعیین مسئولیت او در نظر گرفت. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی بوده است

مسئولیت مدنی، نکاح، نامزدی، خواستگاری