اصغر اصغری مقدم - استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه تبریز

دشت تبریز از نظر فعالیت های کشاورزی و تراکم جمعیت از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و آب مصرفی آنها عمدتاً از سفره های آب زیرزمینی تأمین می شود. یکی از مشکلات اساسی در بعضی از قسمت های این دشت، نفوذ آب شور به سفره های شیرین و به هم خوردن تعادل آب شور و شیرین در منطقه است. این پدیده در قسمت مرکزی دشت، در امتداد رودخانه آجی چای و در انتهای دشت (حاشیه ی دریاچه ارومیه ) صورت می گیرد. هدف این مطالعه، بررسی علل و چگونگی به وجود آمدن سفره های شور و نفوذ شوری به سفره های شیرین است. برای این کار، اطلاعات حاصل از بازدیدهای صحرایی، داده های سطح آب کمینه و بیشینه در سال، نمونه های هیدروشیمیایی برداشتی از مناطق مختلف برای سال های متمادی، و زمین شناسی منطقه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و فرایندهایی از جمله وجود سازندهای تبخیری در منطقه، شیب ملایم سطح ایستایی در دشت، وجود لایه های نیمه تراوا یا ناتراوا در منطقه تخلیه آب های زیرزمینی، کمبود جریان آب زیرزمینی از بالادست و نفوذ آب شور از رودخانه های شور به سفره های حاشیه رودخانه، از عوامل مهم شوری تشخیص داده شد.