سجاد باقری - دانشجوی کارشناسی ارشد زبانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرا ن
شهلا شریفی - دانشیار زبانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرا ن
علی علیزاده - دانشیار زبانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرا ن

هویت زنان و مسائل پیرامون آنها از موضوعات مهم این روزهای جامعه جهانی است ، چراکه زنان به عنوان عضوی از جامعه ، از نقش و جایگاه بالایی برخوردارند. لذا موضوع این مقاله نگرش جامعه ایرانی نسبت به هویت زن به عنوان موجودی فرعی ، به ویژه در چهار رمان منتخب ، نمودی بارز دارد. ازآنجاکه تحلیل گفتمان انتقادی بر این اصل تاکید دارد که نحوه خلق هر گفتمان ریشه در دیدگاه و نظر خالق آن گفتمان و شرایط اجتماعی و اعتقادات حاکم بر آن دوره دارد. در این مقاله با توجه به اصول مربع ایدئولوژیک وندایک و همچنین استراتژیهای گفتمانی به کاررفته توسط نویسندگان رمانها در سطوح معنا، توصیف ، سبک و استدلال به تحلیل و بررسی رمانها می پردازیم . این تحقیق بر روی سه رمان مشهور فارسی انجامشده است . رمانهای »شوهر آهو خانم « اثر علی محمد افغانی ، »دختر ماجراجو« اثر عباس فرامرزی و »سال بلوا« اثر عباس معروفی . این پژوهش از نوع کیفی است و به روش توصیفی -تحلیلی انجام خواهد شد. در این تحقیق با توجه به اصول و مفاهیم رایج در تحلیل گفتمان انتقادی از دیدگاه وندایک و همچنین از طریق بررسی دیالوگها، پیش فرضها، کلیشه ها، نحوه توصیف ، حسن تعبیر، استدلالها و سایر مفاهیم گفتمانی نشان می دهیم که چگونه شرایط حاکم بر جامعه ، افکار عمومی ، اخلاق اجتماعی و حتی اصول تربیتی درخانوادهها را در خدمت سه عامل اصلی ، شامل رفتار اجتماعی ، رفتار تربیتی و آگاه شدن و آگاهی بخشیدن می بینیم .

هویت زن، تحلیل گفتمان انتقادی، وندایک ، علوم تربیتی ، رفتار اجتماعی