زهراسادات موسوی - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، گرایش عرفانی، دانشگاه گیلان
قربانعلی صناعی - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج

تشبیه یکی از شگردهای بسیار رایج بیانی در آثار عرفانی ادبیات فارسی است . عرفا اغلب به وسیله شیوههای مختلف بیانی مفاهیم والای عرفانی و تعلیمی را به شکل ملموس و عینی به تصویر کشیده اند، به گونه ای که مخاطب فارغ از استدلال های عقلی پی به منظور اصلی عارف می برد. ابوالحسین نوری عارف برجسته سده سوم هجری یکی از نخستین کسانی است که در بیان و انتقال تجربه عرفانی خویش در کتاب مقامات القلوب از عنصر تشبیه بهره برده است . هدف این نوشتار بررسی ساختار تشبیهی این کتاب از طریق روش توصیفی -تحلیلی است ، که پس از بررسی مشخص شد، اغلب تشبیهات در این کتاب به اعتبار ارکان، تشبیه بلیغ و به اعتبار حسی یا عقلی بودن طرفین تشبیه ، عقلی به حسی هستند.

ابوالحسین نوری، مقامات القلوب، انواع تشبیه ، تشبیه بلیغ ، تشبیه عقلی به حسی