فاطمه زمانی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کوثر بجنورد

ادبیات اقلیمی به آثار هنری اطلاق می گردد که مولفه هایی چون جغرافیا، فرهنگ ، اجتماع، اقتصاد منطقه خاصی در آن مشاهده می شود. علی آوند از شاعران شهرستان راز و جرگلان استان خراسان شمالی است که مجموعه شعری سفره قند را به گویش شهر راز سرودهاست . در مقاله پیش رو کوشیده است با روشی توصیفی - تحلیلی عناصر اقلیمی تاثیرگذار در این مجموعه شعری را بر سطوح زبانی ، بلاغی و فکری شاعر بررسی گردد. نتیجه این پژوهش حاکی از آن است که سطح زبانی اشعار آوند متاثر از فضا و طبیعت روستایی است . کنایات و استعارات و تشبیهات شاعر نیز از محیط جغرافیایی و تجربیات زندگی شاعر از فضا و بافتی اقلیمی و روستایی تاثیر پذیرفته است . همچنین آوند نظام اقتصادی و معیشتی ساکنان راز را که مبتنی بر کشاورزی و دامداری است منعکس ساخته است . برخی از مولفه های فرهنگی مانند آداب و رسوم مربوط عید نوروز، باورهای عامه ، پوشاک و خوراک و معماری و بازیهای محلی در اشعار او بازتاب داشته است . علاوه براین ، واکاوی عناصر اقلیمی در این مجموعه شعری، هویت بومی ساکنان راز که مردمی ادیب و نکته سنج و سادهزیست هستند آشکار می گردد.

ادبیات اقلیمی ، گویش رازی، زیست بوم، فرهنگ محلی ، سفره قند، علی آوند.