یعقوب پازنده میاری - فارغ التحصیل دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علی آباد کتول ،ایران
مسعود مهدیان - استادیارگروه زبان وادبیات فارسی ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علی آباد کتول ایران

در بحبوحه انقلاب مشروطه و بعد از آن،مولفه هایی چون حب الوطن ، انتقاد از حاکمان بیدادگر و اوضاع نابسامان اجتماع، دفاع از حقوق مردم و بیان دردها و آرزوهای آنها، بیگانه ستیزی و مبارزه با استعمارگران و مداخله جویان، ترویج اندیشه آزادی و آزادی خواهی در شعر شاعران به وفور جان می گیرد و شاعران با زبان ساده و مردمی در این راه برای آگاهی بخشی مردم و بیداری آن ها قلمفرسایی می کنند و برخی حتی پا فراتر می گذارند و در راه آزادی ، تنگنای سیاه و سرد زندان را تجربه می کنند! نویسنده در این رساله تلاش کرده تا اندیشه های سیاسی در اشعار ادیب الممالک فراهانی ، وحید دستگردی و ملک الشعرای بهار را بررسی و تحلیل نمایدشعر. این هر سه به دلایلی چون روزنامه نگار بودن و فعالیت در امور سیاسی - اجتماعی بازتاب اوضاع کلی ایران در عصر مشروطه است . آن ها در انتخاب قالب های شعری برای ارائه مسائل ، بیشتر از قالب های پرتحرک و کوبندهای چون مسمط و ترجیع بند بهره گرفته اند و برای افزایش مخاطبین خود در ارائه مفاهیم ومضامین ، از زبان ساده مردم و فرهنگ عامه استفاده کردهاند. وطن و وطن خواهی ، بیگانه ستیزی ، انتقاد از حاکمان نالایق و طرح دردها و مشکلات مردم؛ مولفه های برجسته اشعار سیاسی این سه شاعریعنی ادیب الممالک فراهانی ، وحید دستگردی وملک الشعرای بهار بوده است که دراین مقاله به موضوع عدالت پرداخته شده است .

عصر مشروطه ، عدالت ، ادیب الممالک فراهانی ، وحید دستگردی و ملک الشعرای بهار