وحیده رحمانیان - کارشناس ارشد ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، مرکز یزد، یزد، ایران

این تحقیق با عنوان "بررسی شاخصه های تعهد اجتماعی در ادبیات" و با هدف معرفی و بررسی اجمالی هر یک از شاخصه های تعهد اجتماعی و با روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع در دسترس انجام شد. بررسی یافته ها نشان داد که یکی از شاخصه های مهم تعهد اجتماعی، وطن پرستی است. وطن پرست کسی است که از دل و جان به وطن خود عشق میورزد و در راه تعالی آن، جانفشانی میکند. بیگانه ستیزی شاخصه دیگری از تعهد اجتماعی است. شاعران متعهد به دلیل مرام انقلابی و تاثیرپذیری از بنمایه های دینی و فرهنگی و عدم سکوت و بیتفاوتی به وضع موجود، همواره با نگاهی متعهدانه به شعر نگریسته و بدین وسیله با اعتقاد به رسالت اجتماعی برای خود، در پی تحول و شکلدهی به جریان انقلابی و مقاومت برآمدهاند. استقلال طلبی نیز از دیگر شاخصه های تعهد اجتماعی است. استقلال طلبی به معنای طرفدار استقلال میهن است. همچنین دفاع و جهاد نیز از دیگر شاخصه های تعهد اجتماعی است. در سال های دفاع مقدس، شعر به عنوان سلاحی اثرگذار، در صحنه حضور داشت و حماسه ها و مقاومت ها را می ستود و ثبت می کرد. صلح طلبی، آزادیخواهی، تشویق به مبارزه و جهاد، مبارزه با فساد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، از برجستهترین مضامین اجتماعی و تعهد اجتماعی است که شاعران و ادیبان در این زمینه ها تعهد خود نسبت به اجتماع را ادا کرده اند.

شاخصه ها، ادبیات متعهد، وطن پرستی، استقلال خواهی، بیگانه ستیزی، تعهد اجتماعی.