آرزو جابری - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
محبوبه جلالی - استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
محمدهادی غفاریان مقرب - بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان، تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
رایحه میرخانی - پژوهشکده کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، کرج، ایران

افزودن نیتروژن به خاک بصورت کود شیمیایی یک عامل اصلی موثر بر بازده زراعی و اقتصادی محصول می باشد و تصعید گازآمونیاک با توجه به شرایط اقلیمی ایران و pH خاکها از مهمترین مسیرهای هدررفت این عنصر میباشد. بنابراین اتلاف نیتروژن از خاکبصورت تصعید از یک طرف بازده اقتصادی تولیدکننده را کاهش میدهد و از طرف دیگر دارای تاثیرات منفی بر محیط زیست میباشد . بههمین جهت، به منظور بررسی تاثیر بازدارندههای اورهآز و نیتریفیکاسیون بر ویژگی های مورفولوژیکی و عملکرد گندم، آزمایشی با ۵ تیمارو سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا شد. تیمارهای آزمایشی مورد استفاده در این تحقیق شامل ۱ -کاربرد اوره تنها (U)؛ ۲- اوره به همراه بازدارنده اورهاز (USI)؛ ۳- اوره+ ۲- نیتروفنیل فسفریک تری آمید+ بازدارنده نیتریفیکاسیون (UDI)؛ ۴- اوره + تلقیح بذر با باکتری محرک رشد نیتروزوموناس (UF)؛ ۵- اوره + بازدارنده اورهاز + باکتری محرک رشد گیاه (USIF)بودند. نتایج نشان داد که بیشترین میزان عملکرد دانه، تعداد پنجه در هر گیاه، تعداد دانه در سنبله و ارتفاع گیاه مربوط به تیمار USIF وکمترین آنها مربوط به تیمار اوره تنها بود. پس نتایج پیشنهاد می کند که کاربرد اوره به همراه بازدارنده اورهاز و باکتری های محرک رشدگیاه بهترین گزینه برای افزایش عملکرد گندم در شرایط دیم می باشد.

اوره، باکتری های محرک رشد گیاه، بازدارنده نیتریفیکاسیون، نیتروژن