نسرین سیدی - کارشناسی ارشد، گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت
حمیدرضا علیزاده - دانشیار، گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت
مهدی آزادوار - دانشیار، بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، کرمان، ایران
امیررضا امیرمیجانی - استادیار، گروه گیاه پزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه جیرفت

ب بیماری کپک خاکستری ناشی از Botrytis cinerea یکی از بیماری های مهم توت فرنگی است که باعث پوسیدگی میوه پیش و پس از برداشت محصول می شود. کنترل زیستی با استفاده از عوامل بیوکنترل یک روش ایمن و سالم برای کاهش خسارت این بیماری است. در این پژوهش با استفاده از روش های مبتنی بر کشت، در مجموع ۲۶۸ جدایه باکتریایی و ۱۳۶ جدایه قارچی از فیلوسفر گیاهان توت فرنگی گلخانه ای و فضای باز شهرستان جیرفت جداسازی و خالص سازی شد. اثر آنتاگونیستی جدایه ها در برابر بیمارگر B. cinerea به روش­های کشت متقابل و بررسی هاله بازدارنده و اثر ترکیبات فرار در شرایط آزمایشگاه و همچنین خواص ضدقارچی باکتری های آنتاگونیست روی میوه توت فرنگی مورد بررسی قرار گرفت. شناسایی جدایه های باکتری و قارچی منتخب براساس واکنش زنجیره­ای پلیمراز به ترتیب با تعیین توالی نوکلئوتیدی بخشی از ژن ۱۶S–rDNA و ناحیه ITS–rDNA انجام گرفت. نتایج نشان داد که از بین جدایه­های مورد بررسی جدایه های باکتریایی UJB۱، UJB۳، UJB۴، UJB۱۰، UJB۵، UJB۶، UJB۷، UJB۱۱، UJB۲، UJB۸ و UJB۹ و جدایه قارچی UJF۱۳۰۰، UJF۱۳۰۱، UJF۱۳۰۲، UJF۱۳۰۳،UJF۱۳۰۴ ،UJF۱۳۰۵  اثر بازدارندگی موثری علیه  B. cinereaداشتند و ترکیبات فرار آنها رشد پرگنه بیمارگر را کاهش داد. در ارزیابی اثر ضدقارچی جدایه­های باکتری روی میوه توت فرنگی، جدایه های باکتریایی UJB۸، UJB۲، UJB۱۱، UJB۶، UJB۵، UJB۱۰، UJB۴، UJB۱ میزان شاخص بیماری ناشی از قارچ B. cinerea را به طور معنی داری نسبت به شاهد کاهش دادند. نتایج آنالیز داده­های حاصل ازتعیین توالی نوکلئوتیدی نشان داد که جدایه­های باکتریایی متعلق به جنس های Delftia (جدایه های UJB۱، UJB۳، UJB۴، UJB۱۰)، Bacillus (جدایه های UJB۵، UJB۶، UJB۷، UJB۱۱ و UJB۲) و Stenotrophomonas (جدایه های UJB۸ و UJB۹) و جدایه های قارچی متعلق به گونه های Albifimbria verrucaria، Aspergillus terreus، Leptosphaerulina australis، Pilidium lythri، Pseudozyma flocculosa و Seimatosporium pistaciae می­باشند.

آنتاگونیست، بیوکنترل، جیرفت، ۱۶S-rDNA, ITS-rDNA