جبیبه هراتی - گروه محیط زیست، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی
مسعود کیادلیری - گروه محیط زیست، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی
احمد توانا - گروه محیط زیست، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی
آپتین راهنورد - گروه محیط زیست، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی
رضا امیرنژاد - گروه محیط زیست، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی

در سال­ های اخیر به­ دلیل خشک شدن تدریجی بخش­ هایی از دریاچه ارومیه، کانون­ های متعددی از ریزگردهای نمکی در این مناطق تشکیل شده که منجر به تاثیرات بارزی در کیفیت هوا و پوشش گیاهی نواحی اطراف این دریاچه شده است. در این مطالعه با هدف آشکارسازی ارتباط رخدادهای گردوغباری حریم شرقی دریاچه ارومیه و پوشش گیاهی اطراف آن از تغییرپذیری سالانه و بلندمدت این پهنه آبی در دوره آماری ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۹، از شاخص ­های NDVI (Normalized Diffrence Vegetation Index)، NDWI (Normalized Diffrence Water Index)، AOD (Aerosol Optical Depth) و شاخص DSI (Dust Storme Index) ایستگاهی استفاده شد. بدین منظور از همبستگی Perason، آنالیز T-test، آنالیز تحلیل روند شیب و تست من-کندال (Mann-Kendal) به­ منظور آشکارسازی ارتباط پارامترهای مطالعه و بررسی روند تغییرات در دوره مطالعه استفاده شد. نتایج کلی در دوره ۲۹ ساله مطالعه در منطقه نشان داد که هم فراوانی گردوغبار و هم شدت گردوغبار، افزایش داشته و این افزایش به­ صورت معنی داری همگام با کاهش مساحت پهنه آبی دریاچه ارومیه و کاهش تراکم پوشش گیاهی حریم شرقی دریاچه ارومیه بوده است. در سال­هایی که مساحت پهنه آبی دریاچه ارومیه کاهش داشته و پوشش گیاهی نیز هم ­زمان به­ صورت نسبی پایین بوده است، بیش­ترین فراوانی (DSI) و شدت (AOD) گردوغبار مشاهده شده است. تاثیر هم ­زمانی کاهش پهنه آبی دریاچه و کاهش میانگین NDVI در سطح منطقه، به ­صورت هم افزایی علاوه بر این­که منجر به افزایش DSI در سطح منطقه شده است، شاخص AOD را نیز، افزایش داده است.

تحلیل روند, گردوغبار, تحلیل همبستگی, پهنه آبی, دریاچه ارومیه