رضا کیان پور - دانشجوی کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
احمد خاکزاد - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

کانسار سنگ آهن سنگان در فاصله 308 کیلومتری جنوب شرقی مشهد و 18 کیلومتری شمال شرقی سنگان در استان خراسان رضوی قرار دارد . این کانسار شامل آنومالی های غربی ، مرکزی، شرقی می باشد و درزون ساختاری شرق ایران قراردارد. کانسار ناحیهدردوی در آنومالی های مرکزی قراردارد.سنگ شناسی منطقه دردوی بطورعمده شامل سنگ های رسوبی، دگرگونی و آذرین می باشد که ازمهترین آنها می توان به شیل ها و سیلتستون ها ، کربنات ها و آهک ها، خانواده گرانیت ها ، توف ها، اسلیت ، هورنفلس ، مرمر، و ... را نام برد . ازدیدگاه چینه شناسی قدیمی ترین رسوبات متعلق به دوره پرکامبرین و جوانترین سنگ ها و رسوبات متعلق به نهشتههای آبرفتی دوران چهارم می باشد . ساختار اصلی منطقه را چین خوردگی ها و شکستگی ها تشکیل می دهد . این شکستگی هامناسب ترین گذرگاه برای عبور محلول های کانه دار ازژفا به سمت بالا می باشد .سنگ های آذرین منطقه دردوی جزء سنگ های کالک آلکالن هستند به عبارتی دیگر سری ماگمائی دراین سنگ ها مربوط به سری تولئیتی با آهن زیاد و ازنوع زون فرورانش قاره هامی باشد . کانی شناسی کانسار آهن دردوی نسبتاً ساده است و مهمترین کانه این کانسار مگنتیت می باشد که کانه هائی نظیر پیریت، مارکاسیت، هماتیت، گوتیت و... آن ها را همراهی می کند . کوارتز، کلسیت و دولومیت مهمترین باطله ها و آپاتیت ناخالصی های این کانسار را تشکیل می دهد. بافت چیره دراین کانسار بافت مارتیتیزاسیونmartitization) است درجه مارتیتیزاسیون و درصد کانی های سولفوری با افزایش عمق تغییر می کند بطوریکه هرچه به اعماق می رویم کانی های سولفوری زیاد و مارتیتیزاسیون محو می شود . ازبافت های دیگر می توان به بافت های پورفیری، نماتوبلاست و ... اشاره کرد . کلیه اشکال ، بافت ها و مشخصات کانی های موجود در منطقه پیدایش کانسنگ براثر فرآیند اسکارن زایی را ثابت می کند. این اسکارن زائی با روند شمال غرب – جنوب شرق ،براثرنفوذ گرانیت های سرنوسر و برمانی درداخل آهک ها ایجاد شده است .دگرسانی ها در این کانسار با گسترش و شدت نسبتاً زیاد شامل پروپیلیتیک ، فیلیک، آرژیلیک، اسکارنی، پیریتی، گوتیتی، اپیدوتی، لیمونیتی، و درنهایت سیلیسی می باشد که دراین میان پروپیلیتیک، آرژیلیک و فیلیک درتشکیل ذخیره اهمیت بیشتری دارند.وجود توده های عظیم آهن با عیار و کیفیت بالا نشان می دهد که سیال آبی ازدیدگاه ژئوشیمی درمرحله پایانی تبلور توده نفوذی ازآن جدا شده است و جایگیری توده نفوذی که به گرانیت سرنوسر

کانسار آهن،کانی شناسی ،تکتونیک