محمود کمالی زارچ - استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور
مهناز شهبازی - کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی، دانشگاه پیام نور تفت

پژوهش حاضر با هدف بررسی تحلیل محتوای کتاب هفتم پیام های آسمان دوره اول متوسطه حول موضوع تربیت اقتصادی براساس الگوی ویلیام رومی انجام شده است. برای این منظور ابتدا مولفه های تربیت اقتصادی در قالب یک چک لیست تنظیم شدکه عبارتند از: کارآفرینی، پرهیز از بطالت و بیکاری، اهمیت و ارزش کار کردن، تلاش و پشتکار، توجه و تشویق به همکاری،کسب درآمد از راه های مشروع، عدالت و برابری اقتصادی (علاقمندی به دادن خمس، زکات، انفاق، قرض دادن، صدقه و.....)،صرفه جویی و تشویق به صرفه جویی و قناعت و پرهیز از اسراف، پرهیز از مفاسد اقتصادی (کم فروشی، ربا، رشوه، دزدی،احتکار)، اهمیت مالیات و علاقه به پرداخت آن و مسئولیت پذیری و وجدان کاری. برای تحلیل هر کتاب تصاویر، متن و پرسشهای کتاب بر اساس مولفه های یاد شده و حالت پرسشگری هر واحد مورد تحلیل قرار گرفت. جمع بندی یافته ها بعد از بررسی، نشان دهنده ی این است که مقوله های متن کتاب پیام های آسمانی پایه هفتم متوسطه اول با ضرایب درگیری۱/۰۷، نشان دهنده فعال بودن متن کتب درسی است. البته بعضی از متون دو وجهی هستند، هم به تربیت اقتصادی و هم به تربیت اعتقادی اشاره می کنند. سوالات مطرح شده در کتاب هفتم با ضرایب درگیری ۱/۱۵ حالت فعال و پویایی دارند و دانش آموز را به چالش و تفکر دعوت می کنند. بخش تصاویر با ضریب کمتر از ۰/۴ نشان دهنده ی غیر فعال بودن آنهاست، زیرا ضریب درگیری محاسبه شده از مقدار مشخص شده توسط ویلیام رومی کمتر می باشد

تحلیل محتوا، کتب پیام آسمانی، متوسطه اول، تربیت اقتصادی