بهرام نورانی - فارغ التحصیل دکتری سازه های آبی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، ایران
سولماز کمالی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، ایران
پویا نوری - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، ایران
فرزین سلماسی - استاد، دکتری سازه های آبی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، ایران

مقدار زیر فشار بالا برنده در زیر سازه های هیدرولیکی نقش بسزایی در ابعاد و پایداری طرح های مهندسی دارد، لذا تعیین و تخمین آن با روش های دقیق بسیار حائز اهمیت می باشد. هدف از این تحقیق، مدل سازی و تخمین نیروی زیر فشار بالا برنده در نقاط کلیدی در زیر کف بندهایی با دو دیوار آب بند انتهایی می باشد. برای این منظور ابتدا شبیه سازی عددی با روش المان محدود (FEM) و با به کارگیری SEEP/W صورت گرفت و پس از استخراج نتایج، از سه مدل هوشمند( ANN(RBF) ،ANN(MLP و GEP و مدل رگرسیونی چند گانه غیرخطی (MNLR) در تخمین مقدار زیر فشار بالا برنده در نقاط کلیدی با استفاده از پارامترهای موثر بر آن استفاده شد. ارزیابی نتایج با استفاده از معیارهای آماری RE% ،RMSE ،R۲ و KGE و همچنین دیاگرام های گرافیکی انجام گردید. نتایج شاخص های آماری، برتری مدل ANN (MLP) نسبت به سایر روش ها را نشان داد. مقایسه دیاگرام های ویولنی داده ها و شاخص های مربوط به آن نشان داد که داده های تخمین زده شده به وسیله مدل هوشمند ANN(MLP) با داده های حاصل از FEM تطابق بسیار نزدیکی را داراست.

سازه هیدرولیکی، زیر فشار بالابرنده، دیوار آب بند، روش المان محدود، مدل هوشمند