الهام فاضل نجف آبادی - استادیار، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده کشاورزی، گروه علوم و مهندسی آب
معصومه قدوسی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده کشاورزی، گروه علوم و مهندسی آب
حسین افضلی مهر - استاد، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده عمران

رودخانه ها از دیرباز نقش کلیدی در حیات انسان داشته اند و به عنوان بخشی از ثروت های طبیعی و ملی کشوران از اهمیت خاصی برخوردارند. از این رو شناسایی ساختار جریان بر روی شکل بستر رودخانه ها حائز اهمیت است. همانطور که می دانیم نوع شکل بستر اساسا به اندازه قطر ذرات رسوب بستگی داشته و برای ذرات شن شکل بستر برآمده و فرورفته بسیار رایج است. با توجه به اینکه بررسی شکل های بستر تاکنون عمتا به صورت دو بعدی انجام گرفته، در این تحقیق با ساخت بسترهای دو و سه بعدی به بررسی ساختار جریان آشفته و تفاوت های موجود بین شکل های بستر برآمده و فرورفته و بعدی و سه بعدی پرداخته شد. نتایج نشان داد که سه بعدی بودن جریان منجر به حرکت محل وقوع حدکثر تنش برشی به سمت بستر شد. همچنین نتایج آنالیز کوآدرانت نشان داد که در حضور شکل های بستر دو و سه بعدی پدیده های غالب نشان از پتانسیل جریان در حمل رسوب در نواحی مختلف شکل بستر دارد.

شکل بستر، توزیع تنش برشی، آنالیز کوآدرانت