رضا منصوری - استادیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
زهرا سربازی - دکتری ژئومورفولوژی از دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

سواحل یکی از گسترده ترین و جذاب ترین چشم اندازهای کره زمین هستند که در تمامی عرض های جغرافیایی گسترش دارند. امروزه، گردشگری به عنوان بزرگ ترین صنعت جهان، در بسیاری از کشورها جزء اصلی ترین فعالیت های اقتصادی بوده و گردشگری ساحلی نیز مولفه اصلی اقتصاد کشورهای ساحلی است. درواقع، گردشگری ساحلی در بسیاری از کشورها، سریعترین رشد را داشته؛ به طوری که بنابر اعلام UNWTO، ۱۲ کشور از ۱۵ کشور مقصد برتر جهان در سال ۲۰۰۰، کشورهای ساحلی بوده اند. کشور ما نیز به واسطه داشتن سواحل گسترده در شمال و جنوب، از پتانسیل های بالایی برای توسعه گردشگری ساحلی برخوردار است. اما پیچیدگی زیاد فعالیت های طبیعی، فیزیکی و انسانی در مناطق ساحلی کشور وظایف مدیریت آن را مشکل می سازد، بنابراین این مناطق نیازمند مدیریت یکپارچه می باشند. امروزه، یکی از مهم ترین موراد مطرح در زمینه مدیریت سواحل موضوع ICZM است. ICZM برنامه ای پویاست که به یکپارچه سازی فرایند تصمیم گیری در مناطق ساحلی می پردازد. هدف نهایی آن دست یابی به تصمیماتی جامع برای استفاده پایدار، توسعه و حفاظت از منابع موجود در مناطق ساحلی است. پیاده سازی درست برنامه های گوناگون ICZM در مناطق ساحلی کشور می تواند زمینه مناسبی برای فهم سیاست کلی گردشگری ساحلی و توسعه پایدار آن فراهم نماید. ازاین رو، گردشگری ساحلی را می توان با ICZM ارتقاء داد و به حل اختلافات بین گردشگری ساحلی و دیگر بخش های دریایی و خشکی کمک کرد. ICZM دارای رویکردی مبتنی بر فرایند توسعه پایدار است و به کارگیری درست آن در کرانه های کشور می تواند پیامدهایی ازجمله: استفاده موثر از منابع ملی ارزشمند اجتماعی- اقتصادی؛ تشویق به گردشگری و جذب گردشگران؛ افزایش در کیفیت ارائه خدمات گردشگری؛ کمک به بهبود سکونتگاه های شهری مناطق ساحلی؛ ارتقاء حفاظت از ساحل؛ تسهیل در پایش، برنامه ریزی و تصمیم گیری و ارتقاء توسعه پایدار مناطق ساحلی را به دنبال داشته باشد. بنابراین، توسعه پایدار گردشگری ساحلی در کشور، می تواند سهم بسزایی در اقتصاد ملی و همچنین کاهش فقر و افزایش رفاه جوامع بومی ساحلی داشته باشد.

مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی (ICZM)، گردشگری ساحلی، توسعه پایدار، رفاه جوامع بومی.