جلیل سبک آرا - مسئول فنی آزمایشگاه پلانکتون، پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلی، ایران

مطالعات پلانکتونی درطرح جامع هیدرولوژی و هیدروبیولوژی رودخانه شفارود که در غرب گیلان قرارگرفته درسال ۱۳۹۰ نشان داد، که پلانکتون در این رودخانه درمجموع از فراوانی و تنوع کمی برخوردار است. برای نمونه برداری فیتوپلانکتون از هر ایستگاه یک لیتر آب بدون عبور از تورپلانکتون و جهت نمونه برداری زئوپلانکتون نیز ۳۰ لیتر آب را توسط تور زئوپلانکتون گیردستی (آپشتین نت) با مش ۵۵ میکرون فیلترکرده، درنهایت نمونه ها با فرمالین به نسبت ۴ درصد تثبیت وجهت مطالعه به آزمایشگاه منتقل شدند. در بررسی های فیتوپلانکتونی رودخانه شفارود در مجموع ۵ شاخه و ۲۵ جنس فیتوپلانکتونی شناسایی شده که بیشترین جنس های مشاهده شده مربوط به شاخه Ochrophyta می باشد، مهم ترین جنس های این شاخه عبارت از Navicula, Diatoma و Nitzschia بودند. این شاخه ۳ /۹۱ درصد فراوانی سالانه فیتوپلانکتونی این رودخانه را دارد. مطالعات نشان داد که این رودخانه از نظر زئوپلانکتونی نیز بسیار فقیر و اکثرا محدود به گروه های ثابت و چسبنده ازپروتوزوآ و روتیفرا می باشد. در مطالعات زئوپلانکتونی ۵ شاخه و ۱۷ جنس شناسایی گردید، که بیشترین تنوع و فراوانی مربوط به شاخه روتیفرا با جنس های غالب Brachionus keratella, و Cephalodella با ۳۲ درصد فراوانی سالانه و پروتوزوآ با شاخه Rhizopoda و جنس های Difflugia و Arcella و شاخه Ciliophora با جنس Coleps و ۳۱ درصد فراوانی سالانه، جمعیتی نزدیک به هم دارند. برداشت آب بدون مدیریت صحیح ، ایجاد سدهای خاکی متعدد در مسیر رودخانه و تغییر دادن وضعیت بستر رودخانه که موجب نابودی زیستگاه های طبیعی می گردد، ازجمله عوامل موثر در نابودی ذخایر آبزیان این رودخانه هستند.

رودخانه شفارود، گیلان، پراکنش، فیتوپلانکتون ، زئوپلانکتون